Ένα Ισχυρό Σοκ

Του Γιάννη Σιδέρη

Τώρα που ο κουνιαρχτός από το κραχ μεσοβδόμαδα αρχίζει να κατακάθεται, χωρίς βέβαια να μπορεί κανείς να μιλήσει για αποφυγή της κρίσης, ας δούμε ψύχραιμα τι μπορεί να προκάλεσε αυτές τις αναταράξεις, όπως και το πως σχολιάστηκαν στην Ευρώπη.

Πρώτον: Οι μακροοικονομικοί δείκτες των ΗΠΑ προκάλεσαν απογοήτευση γεγονός που τροφοδότησε τις ανησυχίες για την παγκόσμια οικονομία. Οι οικονομολόγοι της Goldman Sachs μείωσαν τις προβλέψεις για την ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας σε 3,2% σε ετήσια βάση κατά το τρίτο τρίμηνο, έναντι 3,5% προηγουμένως, και 3% αντί του 3,25% κατά το τέταρτο τρίμηνο.

Σε αυτές τις ενδείξεις προστέθηκαν και οι δυσοίωνες προβλέψεις για την ζώνη του ευρώ και κυρίως το γεγονός ότι το Βερολίνο αναθεώρησε προς τα κάτω τις προβλέψεις για την ανάπτυξη για το 2014 και το 2015, αντίστοιχα, 1,2% και 1,3% (έναντι 1,8% και 2% προηγουμένως).

Δεύτερον: Η προοπτική επιβράδυνσης της κινέζικης οικονομίας, σε συνδυασμό με τις...
γεωπολιτικές εντάσεις και τον Εμπολα, προκάλεσαν ανασφάλεια στους επενδυτές οι οποίοι επέστρεψαν στις συνήθεις πρακτικές που ακολούθησαν στην προηγούμενη κρίση της ευρωζώνης. Είχαμε λοιπόν φυγή από τη χρηματιστηριακή αγορά και επιστροφή σε ασφαλείς τοποθετήσεις: στα δεκαετή ομόλογα των ΗΠΑ, της Γερμανίας και σε μικρότερο βαθμό στα γαλλικά έντοκα γραμμάτια. Αποτέλεσμα: οι αποδόσεις των τίτλων αυτών μειώθηκαν.

Επίσης φάνηκε ότι οι αγορές δεν πιστεύουν ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες θα καταφέρουν να αποτρέψουν την κατάρρευση και ένδειξη αυτής της δυσπιστίας συνιστούν οι αποπληθωριστικές τάσεις. Αντίθετα, οι αποδόσεις των τίτλων χρέους των λεγόμενων “περιφερειακών” χωρών έχουν εκτοξευθεί στα ύψη. Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιταλία και Ισπανία γεύτηκαν τις επιπτώσεις από την επιθυμία των επενδυτών για ασφάλεια . Και, αυτό είναι το τέλος μιας εποχής.

Επιπλέον η διάχυτη ανησυχία στις αγορές για την επιστροφή της κρίσης χρέους και η επί τα χείρω αναθεώρηση των προγνώσεων για τη γερμανική οικονομία ήταν στο επίκεντρο της επισκόπησης του ευρωπαϊκού Τύπου την προηγούμενη τετάρτη 14 Οκτωβρίου.

“Παντού πλανάται ο φόβος επιστροφής της Ευρωζώνης στην ύφεση, για πρώτη φορά μετά το 2012″, παρατηρεί η Neue Z&rcher Zeitung, αναφερόμενη στα σχέδια των προϋπολογισμών που κατέθεσαν η Γαλλία και η Ιταλία.

“Σχεδόν κανείς δεν αναμένει ότι το σχέδιο του γαλλικού προϋπολογισμού θα ανταποκρίνεται στα κριτήρια σταθερότητας της Ε.Ε. Αλλά και η Ιταλία βρίσκεται καθ’ οδόν για να γίνει ξανά ένα από τα προβληματικά παιδιά της Ευρωζώνης, καθώς δεν έχει να επιδείξει επιτυχίες στο πεδίο των μεταρρυθμίσεων”, επισημαίνει η ελβετική εφημερίδα.

Όπως σημειώνει ο αρθρογράφος, “στο επίκεντρο της προσοχής των επενδυτών βρίσκεται και πάλι η Ελλάδα, καθώς ο πρωθυπουργός Σαμαράς γνωστοποίησε πριν από μερικές εβδομάδες ότι η χώρα του θα αποχαιρετήσει στο κοντινό μέλλον το διεθνές πρόγραμμα δανειακής βοήθειας”.

Το δημοσίευμα επίσης παραπέμπει στη βουτιά του δείκτη οικονομικών προσδοκιών του ινστιτούτου ZEW για τη Γερμανία και την υποχώρηση της βιομηχανικής παραγωγής στην Ευρωζώνη, “εξελίξεις που τροφοδοτούν τους φόβους”, όπως αναφέρεται.

Την ίδια μέρα ο γερμανικός τύπος φιλοξενούσε δηλώσεις του Γερμανού υπουργού Οικονομίας και αντικαγκελάριου Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, ο οποίος υπεραμύνθηκε της πολιτικής Βερολίνου λέγοντας: “Η αναθεώρηση των οικονομικών προγνώσεων για τη Γερμανία δεν συνιστά λόγο για αλλαγή πολιτικής”.

Η στάση αυτή του σοσιαλδημοκράτη πολιτικού σχολιάστηκε εκτενώς από τον γερμανικό Τύπο.

“Παρά τη δυσμενή οικονομική συγκυρία, ο υπουργός Οικονομίας υπέκυψε στο πολιτικό μοντέλο της απραξίας, το οποίο ο ίδιος καταπολεμούσε πριν από έναν χρόνο”, σχολιάζει η Frankfurter Rundschau και υπενθυμίζει τις παλαιότερες θέσεις του σοσιαλδημοκράτη υπουργού, “τις οποίες ξέχασε”, όπως την αύξηση των φόρων για τους πλούσιους προκειμένου να χρηματοδοτηθούν τα σχολεία και η συντήρηση των δρόμων ή την ενίσχυση της εγχώριας ζήτησης προκειμένου να μειωθεί η εξάρτηση από τις εξαγωγές.

Την αναθεώρηση των προγνώσεων για τη γερμανική οικονομία σχολιάζει και η ιταλική La Repubblica, υποστηρίζοντας ότι η γερμανική ατμομηχανή αντιμετωπίζει προβλήματα.

“Ανάπτυξη θα υπάρχει αλλά μειωμένη κατά το ένα τρίτο, τη στιγμή που τα χρέη της τοπικής αυτοδιοίκησης και οι κοινωνικές δαπάνες θα συνεχίσουν να αυξάνονται. Μετά την κριτική του ΔΝΤ, των ΗΠΑ και των εταίρων στην Ευρώπη, όλα δείχνουν ότι η καγκελάριος Μέρκελ είναι πιο απομονωμένη από πότε.”

Και ενώ αυτά συμβαίνουν διεθνώς, η φερόμενη ως Ελληνική κυβέρνηση, ανίκανη να αντιληφθεί το μέγεθος της κρίσης, γαντζωμένη εμμονικά στο άρμα της Μέρκελ, έχασε και το τελευταίο επικοινωνιακό της “όπλο”, περί τέλους των μνημονίων και εξόδου από την κρίση. Μέσα σε αυτήν τη δίνη, έχοντας επιστρέψει πλέον ο φόβος για κατάρρευση, ακυρώνοντας τα περί σταθερότητας που όλον αυτό το διάστημα επικαλούνταν ως επιτυχία της πολιτικής της, αντέδρασε σπασμωδικά κατηγορώντας αποκλειστικά τον ΣΥΡΙΖΑ για την αρνητική αυτή εξέλιξη!

Το θέμα όμως που προέκυψε για την χώρα μας, είναι άλλο. Από την στιγμή που ο Σαμαράς ανακοίνωσε την απόφασή του για έξοδο στις αγορές, τα μηνύματα των δανειστών, αν και υπαινιχτικά, έδειχναν τις προθέσεις τους. Ωστόσο μια δήλωση του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αρμόδιου Επιτρόπου για τις Νομισματικές και Οικονομικές υποθέσεις Γιούρκι Κατάινεν, ήρθε να ξεκαθαρίσει την κατάσταση:

“Προς τον σκοπό αυτό (την έξοδο στις αγορές) θα συνεργαστούμε πολύ στενά με τις ελληνικές Αρχές, προκειμένου να ολοκληρωθεί η εν εξελίξει αξιολόγηση, κάτι που θα απαιτήσει ένα συνολικό πακέτο φιλόδοξων μεταρρυθμίσεων που θα πρέπει να συμφωνηθεί. Θα εργαστούμε προκειμένου να διασφαλίσουμε μία ομαλή πορεία ευρωπαϊκής στήριξης προς τη χώρα, μετά την ολοκλήρωση του σημερινού προγράμματος. Θα στηρίξουμε την Ελλάδα διαβεβαιώνοντας τους πιστωτές και τις αγορές για την ξεκάθαρη δέσμευση ότι θα συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις και θα τηρηθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι, συμπεριλαμβανομένου ενός ισχυρού και κατάλληλου χρηματοδοτικού αποθέματος (fiscal buffer)”

Άρα έρχεται κι άλλο μνημόνιο, έστω και αν ονομασθεί διαφορετικά. Ήδη ο Σαμαράς, έκανε “πίσω” , αποδεχόμενος -τι πρωτότυπο- τις εντολές των δανειστών, επικαλούμενος για πολλοστή φορά τις θυσίες του λαού, τώρα που φαίνεται να “πιάνουν τόπο”, τώρα που η χώρα “βγαίνει στο ξέφωτο” και όλες τούτες τις μπουρδολογίες που ακούμε από την εποχή των Παπανδρέου-Παπακωνσταντίνου!

Το βέβαιο όμως είναι πως οι “μεταρρυθμίσεις”, δηλαδή οι απορρύθμιση της κοινωνίας μας, όχι μόνο δεν πρόκειται να τελειώσουν, αλλά θα συνεχιστούν με μεγαλύτερη ένταση, η ύφεση θα μεγαλώσει, το δημόσιο χρέος θα αυξηθεί.

Αυτό επιβεβαιώνεται και από τις δηλώσεις Γερμανών αξιωματούχων. Πέρα από τον προαναφερθέντα Γκάμπριελ, ο επικεφαλής του ΕSM Κλάους Ρέγκλινγκ, δηλώνει ότι “θα ήταν ανεύθυνο να σας αφήσουμε χωρίς εποπτεία” και προετοιμάζεται να συμμετάσχει στο σχήμα που θα αντικαταστήσει την τρόικα.

Πρόκειται δηλαδή για συνέχιση της ίδιας πολιτικής που οδηγεί στην φτωχοποίηση του λαού. Απόδειξη του φαύλου κύκλου στον οποίο έχουμε περιέλθει, είναι ότι οι πολίτες, έχουν κηρύξει ατύπως στάση πληρωμών, μια και κατά τον Σεπτέμβριο τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς την εφορεία αυξήθηκαν κατά 1,4 δις!

Για ποιές θυσίες που πιάνουν τόπο και ποιο ξέφωτο μας μιλάνε λοιπόν;

Από την άλλη ο ΣΥΡΙΖΑ, διακηρύττει πως είναι έτοιμος να επαναδιαπραγματευτεί με τους δανειστές. Άραγε, τι όπλο κρατάει στα χέρια του που θα κάμψει την αντίστασή τους, από την στιγμή που ο ίδιος δεν συζητά καν οποιαδήποτε μορφή μονομερούς ενέργειας; Πως θα τους πείσει;

Η χώρα χρειάζεται ένα ισχυρό σοκ, το οποίο θα την βάλει σε έναν εντελώς διαφορετικό δρόμο, μακριά από τις εμμονές των πλεονασμάτων και της ακραιφνούς λιτότητας. Ένα ισχυρό σοκ, που θα την βάλει στο δρόμο της δημοκρατίας, μακριά από επιτροπείες. Ένα σοκ που θα την βάλει στο δρόμο της αυτοδιάθεσης, μακριά από “εταίρους”.

Το σοκ αυτό δεν μπορεί να είναι κάτι άλλο, παρά οι όποιοι κυβερνώντες να πράξουν τα δέοντα προς όφελος της πατρίδας και των πολιτών, ακόμη και αν πρέπει να ενεργήσουν μονομερώς!

Το σοκ αυτό όμως, μόνο ο ίδιος ο λαός μπορεί να το επιβάλλει. Δεν γνωρίζω αν θα είναι σύντομα ή πιο μακροπρόθεσμα. Είμαι βέβαιος όμως, ότι θα κάνει το χρέος του, ως οφείλει απέναντι στην πατρίδα.