Αλλιέντε ή Σιάντος

Ο ρεαλισμός της γραμμής «ούτε ρήξη ούτε υποταγή»

Του Ανδρέα Ζαφείρη

Ο Σαλβαδόρ Αλλιέντε, ηγέτης του Μετώπου της Unidad Popular, παρόλο το τελεσίγραφο των πραξικοπηματιών να παραιτηθεί και να διαφύγει στο εξωτερικό, προτίμησε να δώσει τη τελευταία του μάχη και να πέσει όρθιος.

Αντίθετα ο Γ. Σιάντος, όχι μόνο υπέγραψε τη συμφωνία της Βάρκιζας, αλλά εξασφάλισε και τη προσωπική του ατιμωρησία, τη στιγμή που πρόσφερε τις ζωές χιλιάδων αγωνιστών βορά στο λεπίδι των παρακρατικών συμμοριών και των στρατοδικείων.

Η βασική αυτή διαφορά στο επίπεδο της προσωπικής στάσης, συμπληρώνεται όμως από δύο κοινά στοιχεία στο πεδίο της πολιτικής πρακτικής.

Και οι δύο δεν μπόρεσαν να εκτιμήσουν σωστά την ένταση με την οποία θα τους αντιμετωπίσουν οι αντίπαλοι τους ενώ ταυτόχρονα υποτίμησαν το ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει ο λαϊκός παράγοντας.

Ο Σιάντος δεν μπόρεσε να «διαβάσει » σωστά τις διεθνείς παραμέτρους και να εκτιμήσει σωστά τη στάση της Αγγλίας, μιας συμμαχικής δύναμης -αφού ο Β΄ Παγκόσμιος δεν είχε ακόμη τελειώσει- και την αιματηρή αποφασιστικότητα που θα έδειχνε για να «κρατήσει» την Ελλάδα, ενώ την ώρα της αποφασιστικής σύγκρουσης δεν έριξε στη μάχη το σύνολο των δυνάμεων. Ο Αλλιέντε όχι μόνο δε δέχτηκε να οπλίσει μαζικά το λαό, όπως πρότεινε ο επικεφαλής των Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγός Prats, αλλά τον αντικατέστησε με τον «έμπιστο» Πινοσέτ, αρνούμενος να παραδεχτεί το βαθμό διείσδυσης των ΗΠΑ στο στρατό.

Η κυβέρνηση σύντομα θα κριθεί να πάρει ιστορικές αποφάσεις.

Στην Ευρώπη φαίνεται να έχει διαμορφωθεί ένα αρραγές γύρω από τη γραμμή «Τηρήστε τις δεσμεύσεις». Από την άλλη οι υπαρκτές αντιθέσεις ΗΠΑ-Γερμανίας τόσο στο μέτωπο της Ελλάδας (ευρώ) όσο και στο γεωστρατηγικό μέτωπο (Ουκρανία) δεν είναι στρατηγικού χαρακτήρα και δεν μπορεί μια χώρα και μια οικονομία με το ειδικό βάρος της Ελλάδας να επενδύσει σε αυτές.

Η ανακοίνωση, αλά Πιουριφόι, του αμερικανού πρέσβη είναι χαρακτηριστική ενός κλίματος.

Η κυβέρνηση μπορεί να διαπραγματευτεί αξιοποιώντας δύο «όπλα».

Α. Ένα ρεαλιστικό, εναλλακτικό σχέδιο που δεν θα έχει κανένα «ευρωατλαντικό» taboo για τα οικονομικά και πολιτικά εργαλεία που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει η χώρα για να αμυνθεί απέναντι στους εκβιασμούς.

Β. Να «οπλίσει» το λαό. Και ο λαός μπορεί να «οπλιστεί» μέσω της ικανοποίησης των πιο ριζοσπαστικών αιτημάτων, μέσω μιας αυστηρά «ταξικά» προσανατολισμένης πολιτικής.

Το πρόγραμμα ριζικών αλλαγών με κατεύθυνση τον σοσιαλισμό, που εφάρμοσε η «Λαϊκή Ενότητα», αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τις αντινεοφιλελεύθερες και αντιιμπεριαλιστικές πολιτικές που ακολουθούνται σε αρκετές χώρες της Λατ. Αμερικής. 40 χρόνια μετά το πραξικόπημα, η Λατινική Αμερική έχει πάψει πλέον να αποτελεί «την εσωτερική αυλή» των ΗΠΑ.

«Είμαι σίγουρος ότι ο σπόρος που σπείραμε στη συνείδηση χιλιάδων και χιλιάδων Χιλιανών δεν μπορεί να μείνει άκαρπος για πάντα. Αυτοί έχουν τη δύναμη. Μπορεί να μας υποτάξουν, όμως οι κοινωνικές εξελίξεις δεν σταματούν με το έγκλημα, ούτε με τη βία. Η Ιστορία είναι δική μας και την κάνουν οι λαοί…» (Ο τελευταίος λόγος του Σ. Αλλιέντε αμέσως μετά το πραξικόπημα).

Πηγή:  «iskra»