Κυριακή 22 Μαρτίου 2015

Ο ρόλος και τα όρια του ΤΑΙΠΕΔ
















Υπόθεση Destroika

Της Αλεξίας Κωνσταντινίδου

Στην οικονομική σφαίρα δραστηριοτήτων, στα πλαίσια ενός περιβάλλοντος οικονομικού νεο-φιλελευθερισμού, η επικράτηση της τακτικής laisser faire-laisser passer ως βάση του ελεύθερου εμπορίου, οδηγεί σταδιακά στην επικράτηση του μοντέλου ελευθεριοποίησης των αγορών.

Ο περιορισμός του ‘κρατισμού’, απαραίτητη προϋπόθεση του οικονομικού νεο-φιλελευθερισμού και η απελευθέρωση των συναλλαγών μεταξύ ιδιωτών από τον δυσλειτουργικό -μεταπολεμικά- παρεμβατικό κρατικό μηχανισμό, οδήγησε τελικά στην ακύρωση των κρατικών μονοπωλίων και του κρατικού μοντέλου ελέγχου των υπηρεσιών –λ.χ. ηλεκτρισμός, τηλεπικοινωνίες κ.λπ.- καθώς και άλλων τομέων που τελούσαν υπό κρατικό έλεγχο.

Η τάση προς τις ιδιωτικοποιήσεις εδραιώνεται στις αρχές της δεκαετίας του 1980 με πρωτεργάτες τους Ρήγκαν και Θάτσερ, με τη δεύτερη να μετοχοποιεί τη British Telecom το 1985. Η επικράτηση του καπιταλιστικού μοντέλου έναντι του σοσιαλιστικού είναι γεγονός. Στην Ελλάδα, η «επιχείρηση» των ιδιωτικοποιήσεων ξεκίνησε το 1990 από τον Στέφανο Μάνο, διευρύνθηκε μετά το 2000, ενώ το 2011, με την είσοδο της χώρας στο Μνημόνιο, απέκτησε και Ταμείο: το γνωστό και ως ΤΑΙΠΕΔ (Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας Δημοσίου), στο οποίο περιέρχεται η ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και το οποίο, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του, έχει «αποστολή, χαρτοφυλάκιο και όραμα: [...] το ΤΑΙΠΕΔ, ανταποκρινόμενο στις συνθήκες της αγοράς και πάντα με γνώμονα τη διαφάνεια και το δημόσιο συμφέρον, κινείται με την απαραίτητη ευελιξία ώστε να διαμορφώσει τους καλύτερους δυνατούς όρους που θα συμβάλλουν στη μεγιστοποίηση των ωφελειών για το Ελληνικό Κράτος…».

Το 2014 είναι η χρονιά που η ιστορία των ιδιωτικοποιήσεων κατέχει την πρώτη θέση στην επικαιρότητα. Τι είναι όμως το ΤΑΙΠΕΔ και τι εννοούμε όταν λέμε ιδιωτική περιουσία του δημοσίου; Υπάρχει και η Δημόσια Περιουσία του Δημοσίου και αν ναι, ποια είναι αυτή; Σε ποιο σημείο σταματάει η αξιοποίηση της ιδιωτικής περιουσίας και ξεκινάει η εκποίηση της δημόσιας; Ποια είναι τα όρια των ιδιωτικοποιήσεων; Υπάρχουν τα όρια αυτά και τι συνεπάγονται για τη χώρα οι ιδιωτικοποιήσεις, τελικά όχι μόνο σε περιβαλλοντικό, αλλά πλέον και σε κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό επίπεδο;

Περί συστάσεως ΤΑΙΠΕΔ

Το ΤΑΙΠΕΔ ιδρύεται με το νόμο 3986/2011 και μεταβιβάζονται σε αυτό, μεταξύ άλλων, περιουσιακά στοιχεία που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012 – 2015.

Σύμφωνα με τον νόμο αυτό, το ΤΑΙΠΕΔ έχει αποκλειστικό σκοπό την αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων της«ιδιωτικής» περιουσίας του Δημοσίου, καθώς και περιουσιακών στοιχείων των δημοσίων επιχειρήσεων των οποίων το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου, άμεσα ή έμμεσα, στο Δημόσιο ή σε Ν.Π.Δ.Δ., σύμφωνα με τις επικρατούσες συνθήκες της αγοράς και προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι των εσόδων, ενώ το προϊόν αξιοποίησης χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους της χώρας.

Με τον τρόπο αυτό, στο ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο λειτουργεί με την μορφή Ανώνυμης Εταιρείας, έχουν μέχρι στιγμής περιέλθει πάσης φύσεως περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου, ακόμα δηλαδή και εκείνα τα οποία δεν αποτελούν ιδιωτική του περιουσία, αλλά εξυπηρετούν θεμελιώδεις και πάγιους δημόσιους σκοπούς. Αναφέρονται ενδεικτικά:

  • Παραλίες-αιγιαλοί: χιλιάδες στρέμματα σε όλη τη χώρα
  • Υγρότοποι-υγροβιότοποι: εκατοντάδες στρέμματα σε όλη τη χώρα
  • Εκτάσεις γης: Εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα, ιδίως σε νησιά και παραλιακές περιοχές
  • Νερό: ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ
  • Ηλεκτρικό Ρεύμα: ΔΕΗ
  • Φυσικό αέριο: ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ κ.λπ.
  • Λιμάνια: Πειραιά, Θεσσαλονίκης, Αλεξανδρούπολης, Καβάλας, Ηρακλείου και πλήθος άλλων
  • Εθνικές Οδοί: Εγνατία, τμήματα Εθνικής οδού κ.λπ.
  • Αεροδρόμια: Ελευθέριος Βενιζέλος και πλήθος περιφερειακών αεροδρομίων
  • Στρατιωτικές εγκαταστάσεις
  • Αμυντική βιομηχανία: ΕΑΣ, ΕΛΒΟ
  • Πετρέλαια: ΕΛΠΕ
  • Ταχυδρομεία: ΕΛΤΑ
  • Σιδηρόδρομοι: ΤΡΑΙΝΟΣΕ κ.λπ.
  • Ακίνητα: χιλιάδες ακίνητα εσωτερικού και δεκάδες ακίνητα εξωτερικού (πρώην αεροδρόμιο Ελληνικού, Αθλητικό Κέντρο Αγίου Κοσμά, Αστέρας Βουλιαγμένης, Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, πλήθος ιαματικών πηγών, Ξενία, ακίνητα στην Πλάκα κ.λπ.)
  • Κερδοφόρες επιχειρήσεις: ΟΠΑΠ κ.λπ.

Το πρόβλημα λοιπόν εμφανίζεται ακριβώς εδώ, δηλ. ότι το κράτος, μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, μεταχειρίζεται όλα τα δημόσια ακίνητα σαν να επρόκειτο για ιδιωτική του περιουσία. Το ερώτημα που αμέσως προκύπτει είναι: Ποια είναι τα όρια των ιδιωτικοποιήσεων στις οποίες μπορεί να περιέλθει ένα βιώσιμο συνταγματικό κράτος, ώστε να μην διακινδυνεύσει την υπόστασή του;

Περί Ορίων Ιδιωτικοποιήσεων

Μετά από σχετική έρευνα, εντόπισα έναν πολύ σαφή διαχωρισμό των πάσης φύσεως περιουσιακών στοιχείων που περιήλθαν στο ΤΑΙΠΕΔ στο βιβλίο «Τα Όρια των Ιδιωτικοποιήσεων/ Βιώσιμο Κράτος και Δημόσια Κτήση»,γραμμένο από την κ. Μαρία Καραμανώφ (Σύμβουλο Επικρατείας και Πρόεδρο του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος) και το οποίο, σημειωτέον, έχω στη βιβλιοθήκη μου πολύ πριν από την «κρίση» και το Μνημόνιο της χώρας. Έτσι λοιπόν, στο Διάγραμμα που ακολουθεί, φαίνεται καθαρά ότι τα στοιχεία της δημόσιας κτήσης (δηλ. η περιουσία του Δημοσίου), εξεταζόμενα υπό το πρίσμα των δημόσιων πολιτικών που εξυπηρετούν, κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες:

Προτού αποφασίσουμε ποια δημόσια ακίνητα θα χαθούν για πάντα από τα χέρια του δημοσίου και των πολιτών του, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτά διακρίνονται σε τρεις τελείως διαφορετικές κατηγορίες:

Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει δημόσια ακίνητα που είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τους θεμελιώδειςδημόσιους σκοπούς της εθνικής κυριαρχίας και της βιώσιμης ανάπτυξης (άμυνα, ασφάλεια, ουσιώδη στοιχεία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, βασικές ενεργειακές και συγκοινωνιακές υποδομές κ.λπ.). Τα ακίνητα αυτά δεν εξυπηρετούν απλώς τους ανωτέρω σκοπούς, αλλά ταυτίζονται μαζί τους. Η ουσία δηλαδή και η πραγμάτωση του δημοσίου σκοπού έγκειται ακριβώς στη διαφύλαξη και διαχείριση των ακινήτων αυτών, σύμφωνα με τον προορισμό εκάστου.  Αν η φύση και ο χαρακτήρας του ακινήτου αλλοιωθεί, πλήττεται ανεπανόρθωτα και ο αντίστοιχος δημόσιος σκοπός και, για το λόγο αυτό, τα ακίνητα αυτά δεν είναι δεκτικά ιδιωτικοποιήσεως.

Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει ακίνητα που εξυπηρετούν δημόσιους σκοπούς οι οποίοι αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο του σύγχρονου κοινωνικού κράτους και αποτελούν την αναγκαία υποδομή για την παροχή των αντίστοιχων δημοσίων υπηρεσιών (νοσοκομεία, σχολεία, δημόσια κτίρια, στρατόπεδα κ.λπ.).  Αυτά δεν αποκλείεται να εκποιούνται, με τον όρο όμως ότι θα αντικαθίστανται με άλλα αντίστοιχα, ώστε το κράτος να διαθέτει πάντα τις κατάλληλες υποδομές για την παροχή των υπηρεσιών αυτών.

Στην τρίτη κατηγορία περιλαμβάνονται τα δημόσια ακίνητα που αποτελούν την καθαρώς ιδιωτική περιουσία του δημοσίου (προέρχονται λ.χ. από δωρεές, κατασχέσεις κ.λπ.), ή σχετίζονται με δημόσιους σκοπούς που αναλαμβάνει προσωρινά το κράτος, και άρα εντάσσονται στη δημόσια κτήση μόνο περιστασιακά.

«Η δημόσια κτήση βάλλεται από δύο πλευρές»

Σε συνέντευξη που έγινε με την συγγραφέα του βιβλίου, διευκρίνισε τα εξής:

Σήμερα η δημόσια κτήση βάλλεται από δύο πλευρές: Τις αθρόες ιδιωτικοποιήσεις των δημοσίων υπηρεσιών και την εκποίηση όλων των δημοσίων ακινήτων, τα οποία το κράτος θεωρεί ως ιδιωτική του περιουσία ανεξάρτητα από τα χαρακτηριστικά τους και τον κατά φύση προορισμό εκάστου. Αντιμετωπίζονται, με λίγα λόγια, τα δημόσια ακίνητα, ως κεφάλαιο μιας εμπορικής εταιρείας (βλ. ΤΑΙΠΕΔ Α.Ε.), το οποίο αυτή μπορεί ελεύθερα να εκποιήσει για να καλύψει τα ανοίγματά της.

Επομένως, δεν μπορούμε να μιλάμε για εκποίηση των δημόσιων ακινήτων, παρά μόνο αφού γίνεικατηγοριοποίηση και κατάταξη αυτών με βάση τον δημόσιο σκοπό που εξυπηρετούν και το είδος του συνδέσμου κάθε συγκεκριμένου ακινήτου με τον σκοπό αυτό, αν δηλαδή ο σύνδεσμος αυτός είναι χαλαρός, στενός ή άρρηκτος.

Σήμερα υπάρχει ένα θολό τοπίο όσον αφορά τη σχέση του ελληνικού κράτους με τη δημόσια κτήση. Και για να απαντήσουμε στο ερώτημα ποια είναι τα όρια των ιδιωτικοποιήσεων, πρέπει να έχουμε υπ’ όψιν μας δύο βασικά πράγματα.

Το πρώτο είναι ότι το δικαίωμα του κράτους επί της δημόσιας κτήσης δεν ταυτίζεται με την κυριότητα του αστικού εμπράγματου δικαίου, η οποία επιτρέπει στον κύριο να χρησιμοποιεί και να διαθέτει την ιδιοκτησία του «κατ’ αρέσκεια», αλλά είναι μια ιδιότυπη, δημοσίου δικαίου, κυριότητα η οποία συνδέει τον κάθε δημόσιο φορέα (κράτος, ν.π.δ.δ., ΟΤΑ, δημόσια επιχείρηση κ.λπ.) με την δημόσια κτήση που είναι αναγκαία για την εκπλήρωση των σκοπών του. Η σχέση αυτή, η οποία είναι απαράγραπτη και αναπαλλοτρίωτη, έχει ως έννομη συνέπεια ότι η δημόσια κτήση, σε αντίθεση με την ιδιωτική περιουσία του δημοσίου, παρακολουθεί πάντοτε τον δημόσιο σκοπό, στον οποίο είναι αφιερωμένη και «ανήκει» στον φορέα εκείνο στον οποίο έχει εκάστοτε ανατεθεί η εκπλήρωση του εν λόγω σκοπού.

Το δεύτερο είναι ότι η δημόσια κτήση περιλαμβάνει πάσης φύσεως ακίνητα, τα οποία μπορεί να εξυπηρετούν ταυτόχρονα έναν ή περισσότερους δημόσιους σκοπούς. Ένα μικρό νησί λ.χ. συνδέεται ταυτόχρονα με πολλούς δημόσιους σκοπούς, μπορεί δηλ. να αποτελεί στρατηγικό σημείο για την άμυνα, κόμβο για τη θαλάσσια συγκοινωνία, να διαθέτει πλούσιο υπέδαφος, ενάλιες αρχαιότητες, παραδοσιακούς οικισμούς, διαφυλακτέο φυσικό κεφάλαιο, καθώς και να είναι πόλος έλξης τουριστών.  Πώς πρέπει λοιπόν να ιεραρχηθούν οι επιτρεπόμενες για κάθε δημόσιο ακίνητο χρήσεις, όταν μάλιστα, κατά κανόνα, είναι μεταξύ τους ασυμβίβαστες και αλληλοσυγκρουόμενες; Η απάντηση είναι ότι πρέπει πρώτα να ιεραρχηθούν οι δημόσιοι σκοποί τους οποίους εξυπηρετούν, ανάλογα με τη σπουδαιότητά τους.  Γιατί δεν είναι δυνατόν ένα δημόσιο ακίνητο, προορισμένο από τη φύση του να εξυπηρετεί πάγιους και θεμελιώδεις σκοπούς, να θυσιάζεται για την κάλυψη μιας περιστασιακής ανάγκης, και μάλιστα οικονομικής…

Όλα ξεκινούν από τη μεγάλη αλλαγή που έγινε στο επίπεδο του ενωσιακού δικαίου, με την υπαγωγή κρίσιμων δημοσίων υπηρεσιών όπως οι επικοινωνίες, η ενέργεια, οι μεταφορές, οι ταχυδρομικές υπηρεσίες κ.λπ. στην κατηγορία των λεγομένων υπηρεσιών γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος. Πρακτικά και με απλά λόγια αυτό σημαίνει ότι η παροχή των υπηρεσιών αυτών υπόκειται πλέον στους κανόνες της ελεύθερης αγοράς και στις αρχές του ανταγωνισμού. Η σημαντική διαφορά σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς, είναι ότι όταν πρόκειται για υπηρεσία γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος, ο πάροχος, είτε λέγεται ‘κράτος’ είτε ‘ιδιώτης’, υποχρεούται να λειτουργεί ως κοινός επιχειρηματίας. Το κράτος δηλαδή, απογυμνώνεται από οποιοδήποτε προνόμιο απολάμβανε μέχρι τώρα χάριν της αποτελεσματικής παροχής των δημοσίων υπηρεσιών, και ρίχνεται στην αρένα της αγοράς για να ανταγωνιστεί τους παγκόσμιους οικονομικούς κολοσσούς, όπου η επικράτηση ανήκει δαρβινικά στον ισχυρότερο.

Οι συνέπειες της αλλαγής αυτής στο νομικό σκηνικό είναι καταλυτικές για τη δημόσια κτήση. Από δημόσια περιουσία η οποία ανήκε στο κράτος και ήταν αφιερωμένη στην εξυπηρέτηση των διαφόρων δημοσίων σκοπών (υγεία, κοινωνική ασφάλιση, παιδεία, ενέργεια, επικοινωνίες, συγκοινωνίες κ.λπ.), η δημόσια κτήση καθίσταται πλέον περιουσία μιας εμπορικής επιχείρησης, στην οποία το κράτος μετέχει ως απλός μέτοχος και είναι υποχρεωμένο να ενεργεί προεχόντως με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, δηλ. την κερδοφορία. Οι συνέπειες για τον απλό πολίτη, που από δικαιούχος και χρήστης δημόσιας υπηρεσίας, με τις εντεύθεν εγγυήσεις και δικαιώματα, καθίσταται απλός πελάτης εμπορικής εταιρείας, είναι σήμερα κάτι παραπάνω από προφανείς.

Περί τρεχουσών αποκρατικοποιήσεων και αντιδράσεων

Αυτήν τη στιγμή, όπως φαίνεται στην ιστοσελίδα του ΤΑΙΠΕΔ, καταγράφονται ολοκληρωμένες, επικείμενες και σε εξέλιξη αποκρατικοποιήσεις. Ενδεικτικά, αναφέρονται:

  • Εκκρεμότητες με ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ΟΛΠ, ΟΛΘ, ΔΕΣΦΑ, Κασσιόπη
  • 7 ακίνητα στην Πλάκα μέσω της διαδικασίας e-Auction (στις οδούςΘρασύλου, Θέσπιδος, Ραγκαβά, Τριπόδων)
  • 16 Δημόσια Ακίνητα σε ηλεκτρονική δημοπρασία (σε Αθήνα Πάτρα, Βόλο, Λάρισα, Χαλκιδική, Κεφαλλονιά, Θεσπρωτία, Δράμα, Μεσσηνία, Ιωάννινα Εύβοια, Ηλεία κ.λπ.)
  • 14 περιφερειακά αεροδρόμια (Θεσσαλονίκης, Κέρκυρας, Χανίων, Κεφαλονιάς, Ζακύνθου, Ακτίου, Καβάλας, Ρόδου, Κω, Σάμου, Μυτιλήνης, Μυκόνου, Σαντορίνης και Σκιάθου)
  • Αεροδρόμιο Ελληνικού

Ένα σημαντικό εργαλείο προκειμένου οι πολίτες να κατανοήσουν το μέγεθος του εκποίησης της δημόσιας περιουσίας μέσω ΤΑΙΠΕΔ, παρέχει η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Πρόκειται για έναν διαδραστικό χάρτη με τον ονομασία Παρατηρητήριο ΤΑΙΠΕΔ (στο Link:
http://files.ornithologiki.gr/docs/TAIPED/map.html), όπου μπορεί κανείς να διαπιστώσει το μέγεθος των μελλοντικών αλλαγών και επιπτώσεων στον φυσικό πλούτο της χώρας.  Συνολικά, στον διαδραστικό χάρτη της Ορνιθολογικής, απεικονίζονται 195 περιουσίες που είναι προς πώληση και αναφέρονται στο φυσικό περιβάλλον.

Αξιοσημείωτη ήταν η αντίδραση πολλών επιστημονικών φορέων στην ίδρυση του ΤΑΙΠΕΔ, όπως επίσης και του Ιδρύματος Μαραγκοπούλου Για Τα Δικαιώματα Του Ανθρώπου (ΙΜΔΑ), το οποίο, μεταξύ άλλων δραστηριοτήτων και ενημερωτικών ημερίδων, προέβη και στην παρουσίαση του βιβλίου του με τίτλο: «ΤΑΙΠΕΔ –Όργανο εκποίησης της περιουσίας και κατάργησης της εθνικής κυριαρχίας της Ελλάδας», Α’ και Β’ έκδοση, με έκκληση προς τα δημοκρατικά πολιτικά κόμματα της Καθηγήτριας Αλίκης Γιωτοπούλου-Μαραγκοπούλου, Προέδρου του ΙΜΔΑ.

Περί δυνατότητας κατάργησης

Αναφερόμαστε στην πολύ πρόσφατη (19/1/2015) συνέντευξη Τύπου που έγινε στον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών από το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος, το Δίκτυο Φίλων της Φύσης και Πρωτοβουλία Πολιτών για την κατάργηση του ΤΑΙΠΕΔ και παραθέτουμε αυτούσια την ανακοίνωση του Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και σχετικά με τη δυνατότητα κατάργησης του Ταμείου.

Το ΤΑΙΠΕΔ ιδρύθηκε με νόμο και με νόμο μπορεί και να καταργηθεί.

Ειδικότερα, ο νόμος αυτός θα πρέπει να περιλαμβάνει ρυθμίσεις για:

1. Λύση και εκκαθάριση της Ανώνυμης Εταιρείας ΤΑΙΠΕΔ. Αυτό δεν παρουσιάζει κανένα πρόβλημα, δεδομένου ότι οι μετοχές του ΤΑΙΠΕΔ ανήκουν εξ ολοκλήρου στο Ελληνικό Δημόσιο.
2. Επανένταξη στη δημόσια κτήση όσων ακινήτων και λοιπών περιουσιακών στοιχείων του Ελληνικού Δημοσίου, νπδδ, ΟΤΑ κ.λπ. έχουν ήδη μεταβιβασθεί στο ΤΑΙΠΕΔ.
3. Κατάργηση των Διαγωνισμών οι οποίοι βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη και έχουν ως αντικείμενο την πώληση, παραχώρηση κ.λπ. των ακινήτων του ΤΑΙΠΕΔ.

Ειδική μέριμνα πρέπει να ληφθεί για όσα περιουσιακά στοιχεία έχουν ήδη μεταβιβασθεί από το ΤΑΙΠΕΔ σε τρίτους. Ενδέχεται οι σχετικές διαδικασίες να παρουσιάζουν ζητήματα νομικής και κυρίως οικονομικής φύσεως. Οι περιπτώσεις όμως αυτές είναι ελάχιστες, ανεξάρτητες και μεμονωμένες, ο δε ειδικός χειρισμός τους δεν επηρεάζει τη γενικότερη διαδικασία κατάργησης του ΤΑΙΠΕΔ και επιστροφής των περιουσιακών του στοιχείων στο Ελληνικό Δημόσιο, η οποία μπορεί να γίνει άμεσα.

Αμοιβές 18 εκατομμυρίων ευρώ από το ΤΑΙΠΕΔ σε συμβούλους

Στο σημείο αυτό, αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με σχετικό έγγραφο (1/10/2014) του ΤΑΙΠΕΔ, ως εκείνη την ημερομηνία στο Ταμείο είχαν μεταβιβαστεί από τη Διυπουργική Επιτροπή Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων συνολικά 983 ακίνητα μέσα από μια σειρά υπουργικών αποφάσεων και άλλων διατάξεων, ενώ το Ταμείο πλήρωσε ή αναμένεται να καταβάλει περί τα 18 εκατ. ευρώ σε τεχνικούς, νομικούς και οικονομικούς συμβούλους για την πώληση ακινήτων του Ελληνικού Δημοσίου.

Περί ΣΥΡΙΖΑ και ΤΑΙΠΕΔ

Σε μια συγκυρία όπου οι αποκρατικοποιήσεις, όπως διαφορετικά λέγονται οι ιδιωτικοποιήσεις, είναι το πρώτο θέμα στο τραπέζι των πολιτικών διαβουλεύσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με αξιοποιήσεις, όπως διαφορετικά λέγονται οι εκποιήσεις, να είναι σε εξέλιξη ακόμα και μέσω της διαδικασίας e-Auction, το ΤΑΙΠΕΔ, με τη νέα κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ονομάζεται πλέον Ταμείο Κρατικής Περιουσίας.
Το νέο Ταμείο θα επανεξετάσει τα σχέδια αξιοποίησης των συμμετοχών του δημοσίου σε εταιρίες. Στόχος είναι να διατηρηθεί σε υψηλό ποσοστό η ελληνική συμμετοχή, άνω του 34% ή και του 50% σε περιπτώσεις όπως η Ενέργεια, το νερό ή ο ορυκτός πλούτος.

Συγκεκριμένα το Ταμείο Κρατικής Περιουσίας θα λειτουργεί σε δύο άξονες.

  • Η λίστα με νέες αποκρατικοποιήσεις. Στόχος είναι να προσφερθούν προς πώληση «ανώδυνα» περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου ενώ για τα πλέον «ευαίσθητα» θέματα, όπως πχ η Ενέργεια, θα επιδιωχθούν συνέργειες με ξένους μεγάλους «παίκτες» ή και διακρατικές συμφωνίες.
  • Επανεξέταση αποκρατικοποιήσεων που έχουν ήδη ολοκληρωθεί, ως προς τη νομιμότητα των συμβάσεων  και το εύλογο του τιμήματος. Σε αυτές τις περιπτώσεις ενδεχομένως να επέλθει σύγκρουση με τους επενδυτές στα διεθνή δικαστήρια.

Στις προγραμματικές δηλώσεις της νέας κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, η υφυπουργός οικονομικών κα Νάντια Βαλαβάνη δήλωσε σχετικά:

‘Θα ήθελα να διαβεβαιώσω, όμως, όλους, φίλους, πολιτικούς και άλλους αντιπάλους, και πριν από όλα τα κινήματα των εργαζομένων στις επιχειρήσεις και τις επιτροπές των κατοίκων και ειδικά την Επιτροπή Αγώνα για το πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού -μιας και για άλλα ζητήματα αντίστοιχα έχουν τοποθετηθεί ήδη άλλοι Υπουργοί- ότι κανείς μας δεν ξεχνάει τους αγώνες που δώσαμε μαζί όλα τα προηγούμενα χρόνια. Θα σταθούμε στο ύψος των καθηκόντων τερματισμού της λεηλασίας και περιφρούρησης του δημόσιου χαρακτήρα της δημόσιας περιουσίας, για την πραγματική αξιοποίηση -και όχι εκποίηση, και μάλιστα για ένα ξεροκόμματο- επιχειρήσεων και ακινήτων, για τις ανάγκες της παραγωγικής ανασυγκρότησης και ανάπτυξης της χώρας, για την εξυπηρέτηση των πραγματικών αναγκών του λαού μας, Για ανάκτηση της εργασίας και της αξιοπρέπειας των εργαζομένων και της χώρας που τη συνοδεύει από τη μία, για την ενίσχυση των ταμείων κοινωνικής ασφάλισης από την άλλη.’

Σύμφωνα με το από 24/1/2015 email του Υπουργού Οικονομικών κ. Γιάνη Βαρουφάκη προς τοEurogroup, αναφέρονται σχετικά:

Ιδιωτικοποιήσεις και διαχείριση δημόσιας περιουσίας: Για να προσελκύουν επενδύσεις σε τομείς κλειδιά και να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά τα δημόσια περιουσιακά στοιχεία οι ελληνικές αρχές θα:

  • Δεσμευτούν ότι δεν θα καταργήσουν ιδιωτικοποιήσεις που έχουν ολοκληρωθεί. Στην περίπτωση που ο διαγωνισμός έχει προκηρυχθεί η κυβέρνηση θα σεβαστεί τη διαδικασία, σύμφωνα με την νομοθεσία.
  • Διαφυλάξουν την παροχή βασικών δημοσίων αγαθών και υπηρεσιών από τις ιδιωτικοποιημένες επιχειρήσεις / τομείς, με βάση και τους εθνικούς στόχους πολιτικής και την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ.
  • Επανεξετάσουν τις ιδιωτικοποιήσεις που δεν έχουν προκηρυχτεί, αποσκοπώντας στην βελτίωση των όρων έτσι ώστε να βελτιστοποιηθούν τα μακροπρόθεσμα οφέλη του δημοσίου, να δημιουργηθούν έσοδα, να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός, να προωθηθεί η οικονομική ανάκαμψη και να ενισχυθούν οι μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης.
  • Υιοθετήσουν μια προσέγγιση μέσω της οποίας οι νέες περιπτώσεις θα εξετάζονται κατά περίπτωση ανάλογα με την αξία τους, με έμφαση στις μακροχρόνιες μισθώσεις, κοινοπραξίες ιδιωτικού και δημόσιου τομέα και συμβολαίων που μεγιστοποιούν όχι μόνο τα κυβερνητικά έσοδα αλλά και τις προοπτικές των ιδιωτικών επενδύσεων.
  • Ενοποιήσουν το ΤΑΙΠΕΔ με διάφορους δημόσιους οργανισμούς που βρίσκονται διασκορπισμένοι με στόχο την ανάπτυξη της δημόσιας περιουσίας και την ενίσχυση της αξίας του μέσω μικροοικονομικών πολιτικών και αναθεωρήσεων στα δικαιώματα ιδιοκτησίας.
Η συνέχεια αναμένεται....

Περί Κράτους Α.Ε.

Ενάντια στο σφετερισμό της γης που υπαγορεύουν οι επιταγές του εμπορευματικού συστήματος και ενάντια, τελικά, στην εμπορευματική λογική που επιτάσσει η δικτατορία του κέρδους, δεν μπορείς απλά να πουλήσεις σε κάποιον και για την ακρίβεια να ξεπουλήσεις, κάτι το οποίο ανήκει σε όλους. Στόχος του ΤΑΙΠΕΔ, σύμφωνα με τον ιδρυτικό του νόμο, είναι να αναζητήσει, κατά κανόνα με πρωτοβουλία και σύμφωνα με τις υποδείξεις κάθε επίδοξου επενδυτή, τη βασική επενδυτική ταυτότητα του ακινήτου και τη μεγίστη χρηματιστηριακή του αξία, και στη συνέχεια να το εκποιήσει έναντι ανταλλάγματος, συνήθως εξευτελιστικού, το οποίο προορίζεται από το νόμο αποκλειστικά για την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους. Για να επιτευχθεί μάλιστα η μέγιστη αυτή επενδυτική αξία, ο επενδυτής δικαιούται να προικοδοτηθεί για κάθε ακίνητο που θα αγοράσει, με δικό του χωροταξικό, πολεοδομικό και περιβαλλοντικό καθεστώς. Οι περιορισμοί δηλαδή που ισχύουν για τους κοινούς πολίτες σε σχέση με το χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, την προστασία του περιβάλλοντος και τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, δεν ισχύουν γι’ αυτόν. Με τα ΕΣΧΑΔΑ (Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων) κάθε ακίνητο του ΤΑΙΠΕΔ μπορεί εν δυνάμει να αποκτήσει ένα δικό του καθεστώς, καθιερώνεται δηλαδή ένας θύλακας εξαιρέσεων μέσα στη νομοθεσία προκειμένου να καταστεί το ακίνητο ελκυστικό στον επενδυτή.

«Και στο σημείο αυτό, πρέπει να διερωτηθούμε. Τα παλιά χρόνια, όταν ένας πολίτης χρωστούσε, το δίκαιο και η ηθική αποδεχόταν ότι μπορούσε αυτός να καταστεί δούλος, δηλαδή να πληρώσει το χρέος με το ίδιο του το σώμα, την ίδια του την υπόσταση. Σήμερα, το δίκαιο αποδέχεται ότι ένας πολίτης που χρωστάει επειδή διαχειρίστηκε άσχημα τις υποθέσεις του, μπορεί να καταλήξει στη φυλακή ή άστεγος στο παγκάκι. Μπορεί όμως η λογική αυτή να ισχύσει και για ένα κράτος; Μπορεί ένα κράτος να απαρνηθεί το ρόλο του υπεύθυνου διαχειριστή μιας κοινοκτημοσύνης, που ανήκει σε όλες τις γενιές των Ελλήνων και να μετατραπεί σε αποτυχημένο επιχειρηματία; Μπορεί ένα κράτος να πληρώσει την κακοδιαχείριση των οικονομικών του με την ίδια του την υπόσταση; Γιατί, αυτό επιφυλάσσει το μέλλον, όχι μόνο στην παρούσα αλλά και στις επόμενες γενιές».

Η Αλεξία Κωνσταντινίδου είναι Χημικός Μηχανικός και Περιβαλλοντολόγος - Επιστημονική Συνεργάτιδα του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...