Στον γύψο των μνημονίων

Ας είμαστε ρεαλιστές (που θα ’λεγε κι ο... Τόλης Βοσκόπουλος) και ας δούμε ότι το διεθνές δίκαιο έχει σημασία για όποιον μπορεί να το επιβάλει. Σε διαφορετική περίπτωση η επίκλησή του ακούγεται μάλλον ως κραυγή αδυναμίας (στην καλύτερη περίπτωση) ή... γαργάρα.

Στην προκειμένη περίπτωση είναι κάτι περισσότερο από φανερό ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να επιβάλει – ούτε επιδιώκει να υπερασπιστεί – το δίκιο της.
Το δικαίωμα της ανακήρυξης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης εξασφαλίζεται από το Δίκαιο της Θάλασσας. Το ισχύον Δίκαιο ξεκαθαρίζει πέρα από κάθε αμφισβήτηση ότι τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα. Αυτά, λοιπόν, τα δίκαια και αυτονόητα οι ελληνικές κυβερνήσεις (η παρούσα και οι παρελθούσες) τα εγκαταλείπουν βήμα - βήμα:
- Το 1974 (με την κρίση που ξέσπασε με τη δημοσίευση χαρτών θαλασσίων περιοχών προς εκμετάλλευση δυτικά της Μυτιλήνης) άρχισε η μετατροπή ολόκληρου του Αιγαίου σε γκρίζα ζώνη.

- Από το 1976 κι έπειτα η χώρα δεν έχει δικαίωμα εκμετάλλευσης ούτε 7 μίλια έξω από το Σούνιο.
- Το 1996 με την κρίση των Ιμίων η Ελλάδα αποδέχτηκε την έναρξη μιας συζήτησης περί των χιλίων και πλέον νησίδων αμφισβητούμενης – από την Άγκυρα – κυριαρχίας.
- Το 2013, με την επίσκεψη του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά στην Κωνσταντινούπολη, η Ελλάδα εμφανίζεται να αντιλαμβάνεται (άρα να αποδέχεται) το δίκιο της (ισχυρής) Τουρκίας και τα συμφέροντά της στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου αφήνοντας κατά μέρος τους λεονταρισμούς για την ανακήρυξη της ελληνικής ΑΟΖ. Είχαν, άλλωστε, προηγηθεί και οι σαφέστατες αμερικανικές εντολές: Χάρτες όχι, μόνο συνεκμετάλλευση.
Δεν χρειάζεται να έχει κανείς ιδιαίτερες γνώσεις στις διεθνείς σχέσεις και τα διπλωματικά για να δει «πού πάει το πράγμα» με την Ελλάδα και την Κύπρο σε ό,τι αφορά τον ορυκτό πλούτο του Αιγαίου και της ανατολικής Μεσογείου. Οι δύο χώρες μπαίνουν αλληλοδιαδόχως στον γύψο των μνημονίων και τώρα ο ισχυρός γείτονας, η Τουρκία, βγαίνει από το καρτέρι που για δεκαετίες «φυλούσε» και ετοιμάζεται να «προσφέρει» (γιατί κάπως έτσι θα σερβιριστεί) τους όρους και τις προϋποθέσεις για μια συνολική λύση στην περιοχή, που θα ακούει στο όνομα «συνεκμετάλλευση».
Έχοντας φέρει τον Σαμαρά στην έδρα του στις αρχές της εβδομάδας για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας με την Ελλάδα, ο Ερντογάν μίλησε ανοιχτά για το θέμα της ΑΟΖ στην ανατολική Μεσόγειο λέγοντας ότι «μοιραστήκαμε την κοινή πεποίθηση στηριζόμενοι στην αρχή της αμοιβαίας επωφελούς λύσης». Χρησιμοποίησε μάλιστα μια αμερικανική έκφραση (το win - win, που χρησιμοποιείται για να καταδείξει ότι όλοι μένουν ευχαριστημένοι) για να υπογραμμίσει ότι πρέπει να γίνουν βήματα για την ΑΟΖ στην ανατολική Μεσόγειο.

«Συνεκμετάλλευση»
 Απέναντι σε αυτήν τη σαφέστατη τοποθέτηση, ο μάλλον σαστισμένος Σαμαράς δεν μπόρεσε να πει κάτι περισσότερο από το ότι «δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να μπούμε σε λεπτομέρειες»… Για να συμπληρώσει πως στο κρίσιμο ζήτημα της υφαλοκρηπίδας, που άπτεται των διερευνητικών επαφών, η Ελλάδα είναι προσκολλημένη στο διεθνές δίκαιο και στις διεθνείς συνθήκες.
Κάτι που επέτρεψε στον Ερντογάν να περάσει και στο παρασύνθημα: «Στην Κύπρο είμαστε εγγυήτριες δυνάμεις και οφείλουμε να διαπραγματευθούμε, το Κυπριακό πρέπει να αποτελέσει ιστορικό παρελθόν, είμαστε πρόθυμοι να προχωρήσουμε σε αποτελέσματα». Και κάπως έτσι, με τον πλέον επίσημο τρόπο (και τον Έλληνα πρωθυπουργό παρόντα) ο Ερντογάν άπλωσε τον τουρκικό τραχανά…
Το πώς ακριβώς εννοούσε ο Τούρκος πρωθυπουργός την «αμοιβαία επωφελή λύση» το είχε περιγράψει μερικές ώρες πριν, παραχωρώντας συνέντευξη στην ελληνική δημόσια τηλεόραση, η οποία μάλιστα μεταδόθηκε με καθυστέρηση, μάλλον για να μην προκαλέσει την αναβολή της επίσκεψης Σαμαρά στην Κωνσταντινούπολη.
Σε αυτήν, ο Ερντογάν μίλησε ανοικτά για «συνεκμετάλλευση» στην ελληνική οικονομική ζώνη και επομένως και των ενεργειακών κοιτασμάτων που περιλαμβάνονται σε αυτήν. Με δυο λόγια πήρε το (κυριαρχικό μας, όπως θα λέγαμε παλιά) δικαίωμα για αξιοποίηση των υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ και το έβαλε στη διμερή ατζέντα με τα προς επίλυση προβλήματα. Και αμέσως μετά μίλησε για το θέμα της κυπριακής ΑΟΖ, υποστηρίζοντας ότι «η βόρεια και η νότια Κύπρος έχουν ίσα δικαιώματα» στην οικονομική ζώνη. «Αυτά που θα προκύψουν από την εξόρυξη, φυσικό αέριο και πετρέλαιο, πρέπει να μοιρασθούν σε όλους τους Κυπρίους», πρόσθεσε.
Παρ’ όλα αυτά η ερμηνεία των στελεχών της κρατικής τηλεόρασης έμεινε στη «στρατηγική συνεργασία» για την οποία μίλησε ο Ερντογάν και τις κλασικές τουρκικές ατάκες εντυπωσιασμού, πως δεν θέλει η πολιτική μεταξύ των δύο χωρών να στηρίζεται σε κουτσομπολιά, στα «σου ’πα, μου ’πες». Εάν λοιπόν ύστερα από μια τέτοια πρόκληση η επίσκεψη του πρωθυπουργού γίνεται κανονικότατα και με έμφαση στις διμερείς συμφωνίες χαμηλής πολιτικής και επιχειρηματικής συνεργασίας, τι θα εμποδίσει τους Τούρκους να προχωρήσουν στα επόμενα βήματα του σχεδιασμού τους; Ιδιαίτερα δε, όταν από την ελληνική πλευρά δεν υπάρχει αντίδραση και σε μια άλλη σειρά προκλήσεων, όπως η αυξημένη αεροπορική και ναυτική δραστηριότητα στο Αιγαίο, η προετοιμασία ενός νέου ερευνητικού πλοίου, αλλά και η αναγγελία ναυπήγησης ενός πλοίου - νοσοκομείου που θα προσφέρει υπηρεσίες υγείας στους Έλληνες των νησιών του ανατολικού Αιγαίου, καλύπτοντας υπό το «φιλικό μανδύα» της Τουρκίας την ανεπάρκεια του ελληνικού κράτους.

Πηγή: ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ