Η συνδικαλιστική φάκα

του Techie Chan

Mέρος 1ο. Το αυτόματο

Τον παλιό καλό καιρό, πριν ακόμα ανακαλυφθούν οι υπολογιστές, η ρομποτική έκανε τα πρώτα της βήματα με τα αυτόματα. Αυτά ήταν μηχανές που λειτουργούσαν με ελατήρια και γρανάζια σαν ρολόγια και μπορούσαν πχ να κινήσουν ένα μικρό πιανο ή τα χέρια μιας μαριονέτας. Όμως σε αντίθεση με την αντίληψη που έχουμε σήμερα για τα ρομπότ, τα αυτόματα είχαν μόνο ένα “πρόγραμμα”. Κι όσες φορές κι αν τα κούρδιζες αυτά θα έκαναν ακριβώς την ίδια προβλέψιμη επαναλαμβανόμενη κίνηση. Αυτή είναι λίγο πολύ και η συμπεριφορά των συνδικαλιστικών ενώσεων την τελευταία 30ετία. Λίγο πολύ όλες λειτουργούν με την ίδια αφοπλιστικά επαναλαμβανόμενη προβλεψιμότητα. Κάτι που κάνει το παιχνίδι με τους εχθρούς τους απολαυστικά απλό ακόμα και για τους ουρακοτάγκους της τρικομματικής.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα λίγο με μια σειρά. Σε αντίθεση με την αριστερή φαντασίωση περί εργατιάς και πρωτοπορίας, η ιστορική πορεία του συνδικαλισμού δεν είναι ούτε ιδιαίτερα προοδευτική, ούτε απαραίτητα ιδιαίτερα αριστερή. Οι ενώσεις των εργατών τις περισσότερες φορές είχαν πολύ πιο περιορισμένους στόχους από αυτούς που η κομουνιστική ή μη αριστερά θα ήθελε να τους προσδώσει. Και λίγο λόγο φετιχισμού, λίγο λόγω τύψεων, οι μορφωμένοι αριστεροί της χρυσής 30ετίας μετά τον πόλεμο, δεν μπορούσαν να δουν ότι η πορεία είχε στραβώσει πολύ καιρό πιο πριν. Κι έτσι οι διάφορες εργατικές ενώσεις, στη μεγάλη τους πλειοψηφία δεν είχαν κανένα πρόβλημα να αποδεχθούν τη μετατροπή των μελών τους από προλετάριους σε μικροαστούς, και να κλάσουν τα σοσιαλιστικά κελεύσματα. Δεν υπάρχει πιο απογοητευτική επιβεβαίωση αυτής της κίνησης από τον μάη του 68, τότε που οι φοιτητές ήθελαν την χαοτική επανάσταση, και οι εργάτες τους έκλασαν μεγαλοπρεπώς, προτιμώντας τον παράδεισο των καπιταλιστικών αυξήσεων και της προβλέψιμης σιγουριάς που τους έταξε ο ντεγκολ.

Η ιστορική ειρωνεία του μάη του 68 (και η εκδίκηση των τότε φοιτητών), ήταν πως οι εργάτες διάλεξαν τον “εύκολο” δρόμο, ακριβώς την ίδια στιγμή που αυτός ο δρόμος θα έπαυε να υπάρχει. Μέχρι το 72 η χρυσή 30ετία είχε τελειώσει και ο δρόμος που επέλεξαν οι εργάτες θα οδηγούσε στο μαρασμό τους. Από τότε το συνδικαλιστικό κίνημα στη δύση θα πηγαίνει από ήττα σε ήττα, όχι μόνο λόγω του καπιταλιστικού τέλματος στο οποίο εισήλθαμε ή της παγκοσμιοποίησης, αλλά και λόγω της ανάδειξης μια νέας σκληρά και φετιχιστικά αντισυνδικαλιστικής δεξιάς που είχε στόχο της να καταστρέψει κάθε έννοια συνδικαλιστικής οργάνωσης.

Μια τέτοια επανάληψη της ιστορίας τηρουμένων των αναλογιών είχαμε και τον δεκέμβρη του 2008 στην ελλάδα. Οι μπόμπιρες και οι μπουμπούδες έσκισαν τις χορδές τους ουρλιάζοντας, την ίδια στιγμή που η ελληνική κοινωνία -πλην εξαιρέσεων ανάμεσα στους μπαχαλοσυριζαίους- τους έκλανε προκειμένου να μη γρατζουνιστεί το αμάξι. Το ίδιο αμάξι που μετά από 3 χρόνια θα πουλούσαν διότι ήταν ακριβό να συντηρεί μια οικογένεια 3 αμάξια με τη βενζίνη στο 1.8ευρώ. Αλλά η κοινωνία μαζικά αποφάσισε να ακολουθήσει τον δρόμο της φούσκας που ήδη φαινόταν ότι βρίσκεται στο τέλος του και θα κατέρρεε εντυπωσικά μέσα στα επόμενα 3 χρόνια. Αν ήμουν μπουμπού θα είχα ένα μεγάλο χαιρέκακο χαμόγελο στο πρόσωπο μου σκατόψυχοι.

Το μένος κατά της εκπαίδευσης.

Η εκπαίδευση είναι μια τεράστια σπατάλη. Αυτή είναι η επιτομή της δεξιάς φαντασίωσης που ονομάζεται ιστορικός φιλελευθερισμός. Κάτι που ακούς συνέχεια από τα στόματα των φιλελεύθερων δεξιών είναι ότι δεν χρειάζεται να σπαταλάμε χρόνο και χρήμα για γνώσεις που η αγορά δεν ζητάει. Φυσικά αυτό εξαιρεί τους ίδιους και τις οικογένειες τους. Κι έτσι, μέσα στα πλαίσια της υποχώρησης του κράτους, η δεξιά προσπαθεί να τελειώνει με το εκπαιδευτικό οικοδόμημα που το εθνικό κράτος έστησε χοντρικά από τα τέλη του 19ου αιώνα. Το επιπλέον τυράκι σε αυτή την προσπάθεια είναι πως οι δάσκαλοι και οι καθηγητές αποτελούν μία από τις πολυπληθέστερες κατηγορίες ΔΥ σε όλη τη δύση. Πώς λειτουργεί λοιπόν αυτό το σχέδιο?

Τα πράγματα είναι απλά. Στην αρχή μειώνεις τους πόρους προς την παιδεία για λόγους λιτότητας. Στις διαμαρτυρίες των εργαζομένων απαντάς ότι καλύτερα να μην έχουν κιμωλίες παρά μειωμένους μισθούς. Και εντελώς προβλέψιμα οι εργαζόμενοι αποφασίζουν να το βουλώσουν, παρά το γεγονός πως οι μειώσεις ξεπερνούν κατά πολύ την έλλειψη κιμωλιών. Έτσι λοιπόν επειδή η διαμαντοπούλου ήθελε να δώσει τη μπίζνα με τα βιβλία σε κάτι φίλους της, τα σχολεία πέρσι δεν είχαν βιβλία. Κι αντί αυτό να οδηγήσει σε απεργία διαρκείας τους καθηγητές που χωρίς βιβλία τι σκατά μάθημα να έκαναν, τους οδήγησε να σφυρίζουν αδιάφορα. Γιατί? Διότι έτσι νόμιζαν ότι αποφεύγουν τα χειρότερα για τους ίδιους.

Μα κι όταν έπεσαν οι μισθοί οι καθηγητές κι οι δάσκαλοι δεν αντέδρασαν θα μου πείτε. Μα φυσικά διότι το κόλπο είναι απλό. Όπως συμβαίνει σε όλο το συνδικαλιστικό εύρος τα τελευταία 25 χρόνια, ποτέ ο εργοδότης δεν επιβάλει οριζόντιες μειώσεις. Για την ακρίβεια επιβάλει μειώσεις σύμφωνα με την μοντέρνα διαχωριστική γραμμή των εργαζομένων. Που είναι παλιοί και νέοι. Και καθώς οι συνδικαλιστικές οργανώσεις για διάφορους λόγους εκπροσωπούνται κυρίως από τους παλιούς, έχουν την τάση να ξεπουλάνε τους νέους με χαρακτηριστική ευκολία. 25 χρόνια τώρα βλέπουμε αυτό το μοτίβο να επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά. Οι παλιοί του ΟΤΕ τσιμπούσαν εθελουσίες και εφάπαξ με εξαψήφια νούμερα, την ίδια στιγμή που τα παιδιά τους δούλευαν σαν νοικιαζόμενοι σκλάβοι στα τηλεφωνικά κέντρα. Οι παλιοί ΔΥ κρατούσαν όλα τα χαρτιά για πάρτη τους, την ίδια στιγμή που οι νέοι έμεναν στο ΙΚΑ ή/και στην ομηρεία του συμβασιούχου. Οι παλιοί μηχανικοί κρατούσαν τα γιοφύρια τη στιγμή που έβαζαν τους νέους να πληρώνουν τα παχυλά επικουρικά τους. Οι παλιοί δημοσιογράφοι κρατούσαν τους μισθούς τους σε δυσθεόρατα επίπεδα την ίδια στιγμή που οι νέοι δούλευαν με το κομμάτι (και φυσικά αφού δεν ήταν έμμισθοι δεν έπαιρναν ποτέ το δικαίωμα να γίνουν μέλη του συνδικαλιστικού οργάνου).

Με τέτοιους (και μερικούς ακόμα τρόπους) φτάσαμε σε ολόκληρη τη δύση στην εξής εντυπωσιακή εικόνα. Οι γονείς να συντηρούν τα παιδιά τους, αντί του παραδοσιακού παραδείγματος όπου τα παιδιά συντηρούσαν τους μεγαλύτερους και λιγότερο αποδοτικούς στην εργασία γονείς.

Αλλά ας μην ξεφεύγουμε από το θέμα μας που είναι η εκπαίδευση. Νομίζω βλέπετε το κολπάκι. Σε κάθε κίνηση εναντίων του κλάδου, το μόνο που χρειάζεται να κάνει μια κυβέρνηση, είναι να κατευθύνει την επίθεσή της κατά των νεότερων, προκειμένου να κρατήσει τη σιωπηρή ή λιγότερο σιωπηρή συναίνεση των παλαιών. Το ίδιο συνέβη και αυτή τη φορά.

Παρότι οι καθηγητές είναι ένας σχετικά ομοιογενής κλάδος, υπάρχουν αρκετές διαφορές στο εσωτερικό τους για να δημιουργήσουν ρωγμές. Το μόνο που χρειάζεται να κάνει η κυβέρνηση λοιπόν είναι να τις εκμεταλλευθεί. Και προσέξτε το ευκολάκι. Ανακοινώνει την αύξηση των διδακτικών ωρών κατά δύο την εβδομάδα. Επικοινωνιακά είναι εύκολο. Πώς σκατά θα υπερασπιστείς την αύξηση των διδακτικών ωρών κατά μόλις 2 ώρες? Όμως αυτό υποννοεί κι ένα άλλο όφελος για την κυβέρνηση. Περισσότερες ώρες σημαίνει ανάγκη για λιγότερους καθηγητές κι επιτέλους απολύσεις και αναγκαστικές μετατάξεις. Κι όλο αυτό το κάνει λίγο πριν τις πανελλήνιες -το μεγάλο φετίχ της ελληνικής κοινωνίας- ακριβώς διότι ξέρει ότι οι συνδικαλιστές θα αντιδράσουν εντελώς προβλέψιμα.

Μα που βρίσκεται ο διαχωρισμός που σπάει το μέτωπο, θα ρωτήσουν οι περισσότεροι? Οι διαχωρισμοί είναι δύο. Ο ένας είναι εύκολος. Καθηγητές εναντίων κοινωνικού συνόλου. Καθώς και οι καθηγητές ως κλάδος δεν συνομιλούσαν με την κοινωνία για τα αιτήματά τους, αλλά απευθείας με την κυβέρνηση, η χρήση των πανελληνίων τους εμφανίζει να βάλλουν εναντίον της κοινωνίας τη στιγμή που η κυβέρνηση εμφανίζεται να υπερασπίζεται τους μαθητές των πανελληνίων. Υποκρισία θα μου πείτε. Ναι αλλά οι καθηγητές δεν έκαναν τίποτα για να την ανατρέψουν πέρα από το να πουν ότι κανείς δεν θα πεθάνει αν οι πανελλήνιες γίνουν ένα μήνα αργότερα. Σωστό αλλά το ερώτημα ανατρέπεται. Κανείς δεν θα πεθάνει αν οι καθηγητές δουλέψουν δύο ώρες παραπάνω. Και μόλις βρέθηκες να κάνεις τον αμοραλιστή κακό που είναι έτοιμος να σφάξει τη νεαρή ξανθιά παρθένα στο βωμό κάποιας σατανιστικής τελετής με σφυροδρέπανα.

Ο δεύτερος διαχωρισμός είναι πιο εσωτερικός και υπόγειος. Ακριβώς βάση του ιεραρχικού συστήματος παλαιότητας, δεν είναι όλοι οι καθηγητές ίσοι. Ούτε διδάσκουν όλοι τις ίδιες ώρες, ούτε έχουν όλοι τα ίδια δικαιώματα. Γιαυτό και η κυβέρνηση 3 μέρες μετά την ανακοίνωση της αύξησης των ωρών, πρόσθεσε πως οι παλιοί με παραπάνω από 12 έτη προϋπηρεσία εξαιρούνται των υποχρεωτικών μετακινήσεων.

Οι τάξεις των καθηγητών

Οι περισσότεροι γνωρίζουμε πως υπάρχουν οι αράπηδες του συστήματος που είναι οι ωρομίσθιοι. Αυτούς δεν τους υπολογίζει κανείς, πληρώνονται ελάχιστα και πληρώνονται μόνο ανάλογα με τις ώρες που δουλεύουν. Τις περισσότερες φορές αναγκάζονται να κάνουν τους βέγγους πηγαίνοντας από σχολείο σε σχολείο χωρίς φυσικά να τους πληρώνει κανείς οδοιπορικά. Ο αριθμός τους ποικίλει λόγω της φύσης της δουλειάς τους προσπαθώντας να καλύψουν κενά και φυσικά παρά το γεγονός ότι τα κενά είναι γνωστά από νωρίς, η ανάθεση των θέσεων τους μπορεί να φτάσει και μετά τα χριστούγεννα.

Μετά υπάρχει το καθαρτήριο του αναπληρωτή. Ο αναπληρωτής δεν έχει πλήρη δικαιώματα, αλλά είναι μια δύο κλίμακες παραπάνω από τον ωρομίσθιο. Πληρώνεται κανονικά ως μισθωτός και ταυτόχρονα έχει μπει στο κανάλι να μπει στον παράδεισο του μονιμά για να μπορεί να ελπίζει. Αυτοί είναι γύρω στους 10.000

Και τέλος υπάρχουν οι μονιμάδες, αυτοί που όταν πηγαίναμε σχολείο γνωρίζαμε ως καθηγητές. Και αυτοί μεταξύ τους δεν είναι ίσοι. Χωρίζονται σε αυτούς που έχουν οργανικές θέσεις και δεν μπορεί κανείς να τους κουνήσει από το σχολείο τους, και αυτούς που δεν έχουν και μπορεί η διοίκηση να τους κάνει μπαλάκι από εδώ κι από εκεί. Σαν να μην έφτανε αυτό, ανάλογα με την παλαιότητα του κάθε μονιμά (έτσι να συνηθίζουν και οι καθηγητές στην στρατιωτική ορολογία τώρα που έγιναν φαντάροι), ποικίλουν και οι ώρες που διδάσκει και ξεκινούν από τις 22ώρες και φτάνουν στις 16 για τους πάλιουρες. Τέλος οι συνολικές ώρες παραμονής στο σχολείο δεν ξεπερνούν τις 30 την εβδομάδα.

Υποκατηγορία των μονιμάδων είναι οι αποσπασμένοι που πρακτικά βρίσκονται εκτός των διδακτικών αιθουσών καλύπτοντας διάφορα γραφειοκρατικά κενά της διοίκησης. Αυτοί θεωρούνται τα πιο βύσματα, ειδικά από όσους καθηγητές έγιναν καθηγητές χωρίς να έχουν καμιά ιδιαίτερη κάβλα να διδάξουν. Ανάμεσά τους υπάρχουν σαφώς και βύσματα που “υπηρετούν” από το σπίτι τους μέχρι το γραφείο του μπατζανάκη τους που είναι βουλευτής, αλλά κυρίως καλύπτουν διοικητικές θέσεις κάπου μέσα στη γραφειοκρατία του υπουργείου. Αυτοί ήταν καμιά 10αριά χιλιάδες τα καλά χρόνια, αλλά έχουν μειωθεί ήδη στις 4000 και η κυβέρνηση θέλει να τους μειώσει ακόμα περισσότερο.

Νομίζω ήδη βλέπετε πόσα όπλα έχει η κυβέρνηση να την πέσει στους καθηγητές και να τους σπάσει σε 8 διαφορετικά κομμάτια. Πράγμα που δεν έχασε την ευκαιρία να κάνει. Και εντελώς προβλέψιμα, σαν αυτόματο, οι καθηγητές έπεσαν στη φάκα. Πήγαν να κάνουν απεργία στις πανελλήνιες με τον παλιό καλό τρόπο. Κρατώντας ομήρους μια μικρή ομάδα μαθητών (της 3ης λυκείου), προσπαθώντας να πείσουν την κυβέρνηση να μην τους αυξήσει το ωράριο. Που είναι μεταξύ 16-22διδακτικών ωρών και συνολικά 30ωρών παραμονής στο σχολείο. Και φυσικά οι υποψήφιοι προς απόλυση/μετάταξη ήταν όλοι από τον πάτο της καθηγητικής ιεραρχίας καθώς οι μονιμάδες θα γλυτώσουν μετά την αρχική τρομάρα που πήραν για να μάθουν να συμπεριφέρονται κατά το γνωστό ανέκδοτο με το χότζα και τα ζώα.

Γιατί οι μαθητές είναι όμηροι? Διότι στην ουσία κάνουν τις ξανθές screamers που στις αμερικάνικες ταινίες υπάρχουν απλά για να προσθέτουν θύματα στην πλοκή. Η απεργία δεν τους αφορά, δεν τους εμπλέκει με θετικό τρόπο και κανείς δεν τους απευθύνει τον λόγο καθώς η διαπραγμάτευση είναι ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους εκπαιδευτικούς.

Αν ήμουν σοβαρός καραγκιόζης θα έλεγα πως πρόκειται για μια κυνική εργαλειακή αντιμετώπιση των μαθητών ως εμπόρευμα, ακριβώς όπως οι απεργοί σ’ έναν άλλο κλάδο θα κρατούσαν τα εμπορεύματα προκειμένου να εκβιάσουν την διοίκηση. Αλλά δεν είμαι γιαυτό και προτιμώ την εικόνα της ξανθιάς screamer με τα μεγάλα σιλικωνάτα βυζιά που ετοιμάζεται να γίνει πολτός από άντερα στα χέρια του αιμοδιψή κακού.

Κι ύστερα αναρωτιόμαστε γιατί ήταν καταδικασμένη μια τέτοια απεργία.

Με τους καθηγητές διασπασμένους, τα αιτήματα αυστηρά κλαδικά και χωρίς καμία σύνδεση με την κοινωνία, και όλα αυτά στο χρόνο και με τους όρους που επέλεξε η κυβέρνηση για τη σύγκρουση. Τι ποιο εύκολο σε αυτές τις συνθήκες από το να παρουσιάσεις τους καθηγητές ως αμοραλιστές και την κυβέρνηση ως τιμητή της εκπαίδευσης. Στην πραγματικότητα στο προσφέρουν στο πιάτο και το μόνο που πρέπει να κάνεις είναι να βάλεις ένα talking head να το θέσει ρητά. Είναι όμως κάθε μάχη καταδικασμένη στην ήττα? Θωρώ πως όχι, αν τεθεί με τους όρους εκείνους που να αποκαλύπτουν την κυβερνητική υποκρισία και να υπερβαίνουν τους πολύ στενούς στόχους μιας κυβέρνησης χωρίς καμία μα καμία νομιμοποίηση. Δώστε μου δύο τρεις μερες και θα προσπαθήσω να τους απλώσω τον τραχανά στο δεύτερο μέρος.

Mέρος 2ο. Και τα λαμπραντόρ εκπαιδεύονται, γιατί όχι και τα παιδιά?

Για αρχή να δηλώσω ότι ζηλεύω τον βαρουφάκη για τη δική του πρόταση περί εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Είναι η καλύτερη απάντηση σε όσους φιλελέ ακόμα βαυκαλίζονται πως είναι κι αυτοί άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών. Άλλωστε και ο βαρουφάκης απλώς αντέγραψε το στύλ του αρχιτρολ σούιφτ (για όποιον δεν έχει διαβάσει το a modest proposal), αποδεικνύοντας πέρα από πάση αμφιβολία πως διαχρονικά δεν υπάρχει κάτι άλλο πέρα από τον μονοκύτταρο φιλελευθερισμό (και για όποιον δεν πείθεται ας διαβάσει λίγο σπένσερ).

Και τώρα που μου έφαγε κάποιος άλλος τη θέση του καραγκιόζη θα αναγκαστώ να βάλω τα γυαλάκια μου και να μιλήσω σοβαρά. Το σκουλίκι λοιπόν …. 

Αν δούμε την απεργία εργαλειακά, πρόκειται για μια κίνηση που εξ’ ορισμού επιλέγεται από τους εργαζόμενους. Οι εργοδότες εκ της θέσεώς τους δεν μπορούν να επιβάλουν μια απεργία. Άρα πως γίνεται και οι καθηγητές κάνουν τις μαριονέτες της κυβέρνησης ανάλογα με τα καπρίτσια της?

Εδώ βρίσκεται η λογική του αυτόματου που λέγαμε προηγουμένως. Ο εργοδότης γνωρίζει τις “κοκκινες γραμμές” των εργαζομένων του και γιαυτό επιλέγει να τις πατήσει μόνο όταν θεωρεί τη συγκυρία ευνοϊκή για τον ίδιο. Τα τελευταία 30 χρόνια ο συνδικαλισμός βρίσκεται σε μια διαρκή άμυνα. Βασικός του στόχος είναι να υπερασπιστεί καλώς ή κακώς εννοούμενα κεκτημένα γιαυτό και έχει ξεχάσει αυτή την εντελώς φυσική θέση της απεργίας να προκαλείται αποκλειστικά από τους εργαζόμενους. Στην ουσία η άρρητη σχέση έχει μετατραπεί πια στο “δεν απεργούμε όσο δεν μας πατάτε τον κάλο”. Μια θέση εξόχως αρνητική για κάθε μάχη.

Άρα το πρώτο που θα πρέπει να αρνηθούν οι καθηγητές στην κυβέρνηση/εργοδότη είναι να επιλέγει τον χρόνο της απεργίας. Κι αυτό δεν είναι καθόλου δύσκολο αν μπορέσεις να συγκρατήσεις τα αντανακλαστικά σου κι αν είσαι πραγματικά αποφασισμένος να πολεμήσεις για να κερδίσεις κι όχι για την τιμή των όπλων. Προσπαθώ να μιλήσω γενικά γιατί δεν θεωρώ ότι αυτά αφορούν μόνο τους καθηγητές. Αλλά οι καθηγητές θα γίνουν το case study μου. Οπότε στη συγκεκριμένη περίπτωση η κυβέρνηση εντελώς προβλέψιμα πρότεινε το χρόνο της μάχης και οι καθηγητές έπρεπε να πουν, όχι εμείς δεν τσιμπάμε αλλά ούτε υποκύπτουμε.

Ποιος θα ήταν ένας καλός χρόνος για την απεργία? Μα φυσικά η αρχή της σχολικής χρονιάς. Τότε που λόγω της κυβερνητικής εχθρότητας προς την εκπαίδευση, υπάρχουν μαθητές χωρίς βιβλία και τάξεις χωρίς καθηγητές, τότε δηλαδή που μπορεί πολύ εύκολα να αποκαλυφθεί η υποκρισία της κυβέρνησης.

Το αίτημα της απεργίας.

Όπως είπαμε και στο προηγούμενο μέρος, η κυβέρνηση επέλεξε προσεκτικά να χτυπήσει εκεί που θα ήταν πιο δύσκολα υπερασπίσιμο το αίτημα. Στις ώρες εργασίας του καθηγητή. Κι αυτό είχε το επιπλέον μπόνους, ότι με τις παραπάνω ώρες θα μπορούσε να ξεφορτωθεί μερικές χιλιάδες “υπεράριθμων” καθηγητών μειώνοντας τα έξοδα για ΔΥ που είναι από τα βασικά καινούργια μεράκια της τρόικας. Όσο και να εξασκήσεις τη ρητορική σου, δεν υπάρχει ένας απλός τρόπος να αντιμετωπίσεις τα “λογικά” επιχειρήματα της κυβέρνησης. Ειδικά όταν το όπλο σου είναι η ομηρία των μαθητών. Και αυτό δείχνει και το δεύτερο αυτόματο του συνδικαλιστικού κινήματος. Τα αιτήματα δεν τα έθεσε ο κλάδος αλλά η κυβέρνηση. Οπότε λοιπόν παιδιά θα παίξουμε 5 εναντίων 11 και το τέρμα μας θα είναι στον λόφο κι εσάς στη γούβα. Σύμφωνοι? Σύμφωνοι είπαν και τα αυτόματα. Και κάπως έτσι στήθηκε μια μάχη που δεν χρειάστηκε να δοθεί ποτέ. Κι αυτό είναι ο ορισμός της νίκης.

Πάρτο αλλιώς.

Αντί λοιπόν να συζητάμε για μια μάχη που ποτέ δεν δόθηκε ποτέ και δεν θα χρειαστεί να δοθεί, ας αρχίσουμε να μιλάμε για το πως θα σχεδιάσουμε μια μάχη που η κυβέρνηση δεν θα μπορεί να αρνηθεί και ταυτόχρονα θα είναι στριμωγμένη στη γωνία.

Μια απεργία διαρκείας στην αρχή της χρονιάς ακυρώνει τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης για λιγότερους καθηγητές, άρα εξυπηρετεί ακριβώς τους ίδιους στόχους με την απεργία που δεν έγινε ποτέ. Όμως το αίτημα για διατήρηση του status quo δεν είναι υπερασπίσημο, ακριβώς διότι σε κανέναν δεν αρέσει το status quo. Η εκπαίδευση έχει τα χάλια της και το μόνο που ζητάνε οι καθηγητές είναι να μην αυξηθούν οι ώρες εργασίας τους. Πιο απλό και εύληπτο επικοινωνιακό μήνυμα δεν θα μπορούσες να δώσεις στην κυβέρνηση. Άρα το αίτημα πρέπει να είναι διαφορετικό. Πώς διαφορετικό? Θα πρέπει να είναι μετρήσιμο και γειωμένο, αλλά ταυτόχρονα υπερβατικό με την έννοια πως δεν θα πρέπει να ασχολείται στενά με τα κλαδικά αιτήματα των καθηγητών, αλλά να μπορεί να εμπλέξει στη διαδικασία τους πάντες.

Ναι ρε καραγκιόζη τέκι, αν το αίτημα είχε μεγάλα βυζιά, χυμώδη χείλια, μεγάλη πούτσα και ωραίο κωλαράκι θα το γούσταραν όλοι, αλλά όπως ξέρεις οι τρανς δεν είναι ακριβώς στην κορυφή των σεξουαλικών προτιμήσεων επειδή είσαι μια διεστραμμένη εσύ, άρα δεν υπάρχει ένα τέτοιο αίτημα? Σοβαρά?

Πάρτε λοιπόν το αίτημα. Οκ με την αύξηση των ωρών εργασίας, αλλά αυτό θα το δεχθούμε μόνο με άμεση ταυτόχρονη μείωση των μαθητών ανά τάξη από τους 27 που είναι σήμερα σε αυστηρά μέχρι 20 από αναπληρώτες ή μόνιμους καθηγητές. Οι ωρομίσθιοι θα υπάρχουν μόνο προκειμένου να καλύπτουν τα πραγματικά έκτακτα κενά, όχι για να είναι ο αράπης του εκπαιδευτικού συστήματος. Είναι μετρήσιμο και έχει ξεκάθαρο στόχο. Είναι γειωμένο και αφορά όλο τον κλάδο με την έννοια πως όχι μόνο δεν θα γίνουν απολύσεις, αλλά θα πρέπει να σταθεροποιηθούν οι θέσεις αυτών που εργάζονται χρόνια ως καθηγητές και θεωρούνται ακόμα αράπηδες. Αλλά ταυτόχρονα είναι και υπερβατικό διότι το αίτημα αφορά την αύξηση της ποιότητας της εκπαίδευσης και μπορεί να εμπλέξει όλη την κοινωνία.

Με ανέχεστε συνεχώς που μιλάω για το αίτημα, κι όχι για τα αιτήματα. Η πάγια διαπραγματευτική τακτική είναι να ρίχνουμε 10 αιτήματα, να παίρνουμε 2 και να το βουλώνουμε για τα υπόλοιπα. Πχ στις απεργίες των καθηγητών το αίτημα για την αύξηση των δαπανών για την παιδεία είχε την διαχρονική τάση να παραπέμπεται στις καλένδες. Αυτό μπορεί να ήταν μια τακτική που δούλευε παλιά και είχε στόχο να θολώσει και λίγο τα νερά προκειμένου να διευκολυνθεί η διαπραγμάτευση αλλά δεν έχει κανένα νόημα σήμερα. Διότι η μάχη δεν δίνεται στα χαρακώματα, αλλά για την κατάκτηση της σημαίας του αντιπάλου. Και η διαμάχη δεν πρέπει να είναι μεταξύ καθηγητών και κυβέρνησης, αλλά μεταξύ κοινωνίας και κυβέρνησης. Αν αυτό δεν το καταλάβουν οι καθηγητές θα είναι μονίμως χαμένοι. Οπότε ο στόχος σου δεν είναι να υπερασπιστείς την τάδε ή τη δείνα λεπτομέρεια που κανείς δεν θα καταλάβει, αλλά την εκπαιδευτική διαδικασία. Και μέσα από αυτή την ίδια την αξιοπρέπεια και τη ζωή σου. Κι άσε την κυβέρνηση να φέρει τη συζήτηση στα μικρά κι ασήμαντα για να μπορείς να βγεις εσύ από επάνω που υπερασπίζεσαι τα μεγάλα και τα ωραία. Και ξαφνικά το γήπεδο θα γίνει πολύ εύκολα ανηφορικό προς το μέρος σου. Αυτή είναι η μαγεία του δασκάλου σουν.

Πχ, θα στα χώσουν για τους αποσπασμένους? Θα απαντήσεις αμέσως πως είναι η ίδια η κυβέρνηση που τους αποσπά και πως οι εκπαιδευτικοί ανήκουν στις αίθουσες. Το μπαλάκι γυρίζει στην κυβέρνηση και ταυτόχρονα εμφανίζεται ως ο κύριος υποκριτής. Θα σου πουν για τις ώρες που χάνουν τα παιδιά. Θα τους πετάξεις πως το 1/3 των θέσεων είναι κενές όταν ξεκινά η χρονιά και οι μαθητές αλλάζουν δύο και τρεις καθηγητές κάθε χρονιά για το ίδιο μάθημα, κάτι εντελώς απαράδεκτο εκπαιδευτικά ακόμα και για λαμπραντόρ.

Αν θέλετε να σας το θέσω με αυτή τη μπακαλική που ονομάζεται μάρκετινγκ αυτό ονομάζεται USP (unique selling proposition). Με λίγα λόγια δεν μπορείς να λες πως η μαρμελαδα μας εχει πλούσια γεύση και μοσχοβολιστό άρωμα και ωραια υφη και καλή τιμη και μεγάλα κουκουτσια και ντιζάιν συσκευασία, γιατί κανείς δεν θα συγκρατήσει τίποτα. όταν επιτίθεσαι θα πρέπει να έχεις μία πρόταση. η μαρμελάδα μας μυρίζει άνοιξη. τελεία. Διάλεξε ποιος είσαι. Διάλεξε τη μάχη σου. Και μην την αφήσεις από τα μάτια σου, όσο ο αντίπαλος θα προσπαθεί απεγνωσμένα να φέρει το γήπεδο στα μέτρα του.

Η εμπλοκή.

Δεν χρειάζεται να λέω κοινοτοπίες πως κάθε μάχη που γίνεται χωρίς τη συμμετοχή και τη συμπάθεια της κοινωνίας, είναι μια μάχη που μπορεί να κερδηθεί μόνο αν ο αντίπαλος δεν ενδιαφέρεται να κερδίσει. Δυστυχώς αυτή ήταν η συνηθισμένη κατάσταση τα τελευταία 25 χρόνια πλην εξαιρέσεων, οι απεργίες αφορούσαν κυρίως τελετουργικές μάχες με τους εργαζόμενους του δημοσιού εναντίον της κυβέρνησης, μιας κυβέρνησης που για κάθε ερώτημα είχε ως εύκολη απάντηση την πιστωτική επέκταση και τις τεμαχικές συμφωνίες.

Και αυτή η διαδικασία διέρρηξε ακόμα περισσότερο την επαφή του όποιου συνδικαλισμού από την κοινωνία. Ελπίζω να κατανοούμε όλοι πια πως το σημερινό κράτος δεν ενδιαφέρεται να ηττηθεί. Και άρα απεργία πρέπει να εμπλέξει την κοινωνία. Ευτυχώς για τους εκπαιδευτικούς αυτό είναι εύκολο.

Όπως εξηγούσα στο προηγούμενο μέρος, η εργαλειακή αντίληψη των απεργών για το προϊόν που παράγουν (τους εκπαιδευμένους μαθητές), είναι ένα πρόβλημα που δεν μπορούν να μην το λάβουν υπόψη τους. Το ίδιο ισχύει πχ και για τους γιατρούς. Αλλά το ίδιο το μειονέκτημα του να μη μπορείς να σταματήσεις την παραγωγή χωρίς να χαρακτηριστείς αμοραλιστής, μπορεί να μετατραπεί σε πλεονέκτημα, διότι οι μαθητές και οι οικογένειές τους είναι εμπορεύματα που μπορούν να εμπλακούν θετικά στην απεργία και να κάνουν την κατάσταση μιας κυβέρνησης απελπιστική. Διότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο η 14ετής εκπαιδευτική διαδικασία αφορά το μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού.

Πως λοιπόν μπορούμε να μετατρέψουμε τους μαθητές, από άβουλες κούκλες με μόνο σκοπό να ουρλιάζουν ως όμηροι σε συμμέτοχους στη διαδικασία? Τα καλά νέα είναι πως αυτό -όπως γνωρίζουν όλοι οι καθηγητές- είναι πολύ εύκολο. Τα κακά νέα είναι ότι οι μαθητές θα πρέπει να νιώσουν πως οι καθηγητές πολεμάνε και για τους ίδιους, κάτι που σημαίνει πως πρώτοι οι καθηγητές θα πρέπει να αποδείξουν το πάθος τους και την εμπλοκή τους στην διαδικασία. Πώς σκατά μπορείς να θυμηθείς στα 40 σου πως είσαι δονκιχώτης? Αυτό είναι κάτι που οι καθηγητές έχουν ένα ολόκληρο καλοκαίρι για να επεξεργαστούν κοιτώντας τη ζωή τους, τις οικογένειες και τα παιδιά τους.

Πως μπορεί να γίνει πρακτικά αυτό? Μα φυσικά μετατρέποντας την απεργία, από άρνηση παροχής υπηρεσιών σ ‘ ένα τεράστιο πανηγύρι που θα κάνει τους πάντες που συμμετέχουν στη διαδικασία να νιώσουν πολύ λυπημένοι όταν θα αναγκαστούν να αφήσουν την απεργία και να επιστρέψουν στην καθημερινότητα επειδή κέρδισαν. Για να το πω και σε ξύλινη γλώσσα. Η νίκη της απεργίας θα είναι η παρακαταθήκη για τις επόμενες νίκες.

Οκ πριν αρχίσετε να με βρίζετε γιατί πάλι μάσησα πολλά δαφνόφυλλα εδώ στα παρκάκια του βερολίνου, αφήστε με να το εξηγήσω. Συνήθως η απεργία στο σχολείο σημαίνει κλειστό σχολείο, μαθητές στα σπίτια τους και γονείς να νιαουρίζουν. Πρόκειται ακριβώς γιαυτή την εργαλειακή αντιμετώπιση όπου το σχολείο αντιμετωπίζεται ως εργοστάσιο και οι μαθητές ως εμπόρευμα τη διακίνηση του οποίου η απεργία αρνείται. Τι θα γινόταν όμως αν οι καθηγητές και οι δάσκαλοι εκμεταλλεύονταν αυτή την ιδιάζουσα περίπτωση που αποτελεί το εμπόρευμά τους? Τι θα γινόταν δηλαδή αν η απεργία έπαιρνε άλλη μορφή και δεν γινόταν μια κόντρα μεταξύ καθηγητών και κυβέρνησης με ομήρους τους μαθητές, αλλά μια διαδικασία όπου η κυβέρνηση θα έχανε τον έλεγχο της διαδικασίας?

Πώς μπορεί να συμβεί αυτό? Με μια διπλή δυναμική. Από τη μία οι καθηγητές θα δούλευαν 10 με 12 ώρες την εβδομάδα προσφέροντας μαθήματα στους μαθητές. Τόσο με τη μορφή ενισχυτικής διδασκαλίας τύπου φροντιστηρίου, όσο -κι αυτό είναι σημαντικό- προσφέροντας μια εναλλακτική μορφή διδασκαλίας που θα κάνει τους μαθητές και τους γονείς να παρακαλάνε να συνεχιστεί επ-αόριστο η απεργία. Δύσκολο? Ναι είναι δυσκολότερο από το να κάθεσαι σπίτι σου και να κάνεις τα όποια ιδιαίτερά σου. Αλλά νιώθεις καλά με τον εαυτό σου έτσι? Κι ακόμα κι αν περνάς καλά πιστεύεις ότι μπορείς να κερδίσεις τη μάχη με αυτόν τον τρόπο?

Φαντάζομαι για να κάθεστε να με διαβάζετε, δεν συμβαίνει τίποτα από τα δύο. Οπότε η μάχη σας θα πρέπει να είναι κάτι πιο σημαντικό από έναν ακόμα συμβιβασμό για μια θεσούλα σ’ ένα σχολείο 450 βήματα πιο κοντά στο σπίτι από το προηγούμενο. Αν θέλετε να κερδίσετε θα πρέπει να θέλετε να αλλάξετε τις ζωές σας και των μαθητών σας προς το καλύτερο. Έτσι κι αλλιώς τα τελευταία 4χρόνια οι ζωές σας άλλαξαν και θα αλλάξουν κι άλλο. Το ξέρω και το ξέρετε, και το ξέρουν ακόμα και οι καραγκιόζηδες που δεν το παραδέχονται. Το μόνο για το οποιο θα πολεμήσετε θα είναι για τη μορφή και την πορεία της αλλαγής. Και ίσως στην διαδικασία αποφασίσετε πως ευτυχώς που δεν υπάρχει τέτοιος δρόμος προς το παρελθόν.

Ένα πρόγραμμα 10-12 εναλλακτικών ωρών είναι νομίζω υπερ-αρκετό για μια ουσιαστική εκπαίδευση που ταυτόχρονα δεν θα αμελεί την επισημότητα του προγράμματος. Ναι για τα παιδιά της τρίτης λυκείου το μίγμα φροντιστήριο-εναλλακτικό πρόγραμμα θα πρέπει να είναι υπερ του φροντιστηρίου, αλλά για τις υπόλοιπες τάξεις δεν υπάρχει κανένας μα κανένας λόγος να μην μάθεις για τα όμοια τρίγωνα κοιτάζοντας μέσα από το πρίσμα ενός τοπογραφικού μηχανήματος. Ή να μάθεις φυσική φτιάχνοντας μια μικρή ανεμογεννήτρια από ένα παλιό μοτέρ ραπτομηχανής. Ή ένα ρομποτάκι από ανακυκλωμένα υλικά. Ή μια γκαραζόπορτα προγραμματίζοντας ένα arduino. Ή αντιγόνη μέσα από μια θεατρική παράσταση. Ή ιστορία κάτω από τα φιλόξενα δέντρα του τοπικού πάρκου. Και τότε θα δείτε γονείς και μαθήτριες να πέφτουν εμπρός στα τανκς για να σας υπερασπιστούν, κι αν κάτι δεν μπορείτε να αρνηθείτε από τη νεότητα, είναι η δυνατότητά της να φαντάζεται εναλλακτικούς κόσμους, καθώς η ίδια δεν έζησε ποτέ στον γαμημένο υπαρκτό.

Σιγά σιγά ρε τέκι μη χάσεις κανένα πόντο, κατέβα από το συννεφάκι σου, ο αριστοφάνης θα έσπαγε πολύ πλάκα μαζί σου. Δεν είχες εσύ δασκάλους και καθηγητές που βαριόνταν τη ζωή τους, που είχαν μηδενική φαντασία και ήταν κολλημένοι στη διαδικασία? Ναι είχα. Ε, ρε φίλε τέκι σήμερα είναι ακόμα περισσότεροι.

Σωστά περισσότεροι αλλά πιο απελπισμένοι, διότι το όνειρο με το τριάρι και το δάνειο που τους έκανε να μετράνε τα 45λεπτα του μαθήματος σε ευρώ έχει ψοφήσει. Και ναι αυτοί οι καθηγητές θέλουν περισσότερη βοήθεια. Με ποιο τρόπο? Με τον απλό τρόπο που ξέρουν. Θέλουν ένα μπούσουλα. Θέλουν ένα εναλλακτικό βιβλίο του καθηγητή. Όπου μέσα θα τους εξηγεί πως μπορούν να φτιάξουν ένα απλό ρομποτάκι, έναν ενισχυτή από ανακυκλωμένα υλικά για να ακούν μουσική στο σπίτι ή στο mp3 player, ή πως μπορούν να διδάξουν αντιγόνη κάτω από τα πεύκα, πως να προγραμματίσουν ένα arduino να ποτίζει τα φυτά όταν στεγνώνει το χώμα και πως να φτιάχνουν ιπτάμενα μπαλόνια με λεντάκια. Αυτή είναι μια προεργασία που μπορεί να ξεκινήσει στις διακοπές, από τους άλλους, εκείνους τους καθηγητές που οι μαθητές έψαχναν πάντα με τις κεραίες τους απλωμένες σαν τυφλά σαλιγκάρια στη χώρα των αναίσθητων. Και σίγουρα σκατόψυχοι θα θυμάστε πως είχατε και τέτοιους καθηγητές. Και σίγουρα θυμάστε πως νιώθατε γι’ αυτούς. Πως και στην κόλαση θα πηγαίνατε για να τους υπερασπιστείτε.

Και δεν είναι πολύ δουλειά γιατί το ίντερνετ και τα wiki την έκαναν εύκολη και ευχάριστη. Δεν χρειάζεται έναν στρατηγό, ή κάποια κεντρική αρχή να το διαχειρίζεται. Δεχόμαστε πως υπάρχουν 10% τέτοιων τρελών? 9,600 καθηγητές δηλαδή που μπορεί ο καθένας να γράψει από ένα-δύο τέτοια άρθρα εναλλακτικού προγράμματος. Δηλαδή 15.000 ώρες εναλλακτικής διδασκαλίας ή αλλιώς παραπάνω από ένα έτος διδακτικών ωρών για 10 διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα.

Και οκ παραδέχομαι πως κάποιοι από αυτούς δεν θα καταφέρουν ποτέ να τα κάνουν όλα αυτά, δεν θα γυρίσουν ποτέ από τη θλιβερή χώρα στην οποία βρίσκονται. Αλλά σκεφτείτε και τους αλλους. Αυτούς που θα ξανανιώσουν παιδιά μαζί με τους μαθητές τους, αυτούς που θα αλλάξουν για πάντα από τη διαδικασία.

Μια τέτοια απεργία μπορεί να κρατήσει για πάντα. Και σας υπόσχομαι πως θα αλλάξει για πάντα τις ζωές τις δικές σας και των μαθητών σας. Κι ας μην πληρώσετε το στεγαστικό σας (έτσι κι αλλιώς μήπως τώρα μπορείτε?), κι ας μην πάρετε αυτή τη μεταγραφή 450 μέτρα πιο κοντά στο σπίτι σας. Κι η κυβέρνηση? Ποια κυβέρνηση ρε παιδιά? Αυτή θα έχει καταρρεύσει ήδη από την αβάσταχτη ελαφρότητα της ηλιθιότητας της. Με το που καταλάβει ότι αυτή η νέα δομή μπορεί να κρατήσει επ’ αόριστο, θα έχει ήδη ηττηθεί. Και δεν θα μπορεί να φέρει καν τα ΜΑΤ για να λύσουν τον γόρδιο δεσμό με τον γνωστό τρόπο. Διότι όπως μας έμαθαν πέρα από πάση αμφιβολία οι μπουμπούδες και οι μπόμπιρες του δεκέμβρη, καμία αποκεντρωμένη εξέγερση δεν μπορεί να ηττηθεί από τα ματ. Κανένα σχολείο δεν μπορεί να ανακαταληφθεί με τη βία και ο καλαμπόκας θα σας κοιτάει με το βλέμμα του χάνου, όπως σας κοιτούσε πάντα.

Και με την επιστράτευση ρε τέκι? Τι θα γίνει με την επιστράτευση? Έτσι όπως τα σκατώσατε τι να σας πω ότι θα γίνει με τη επιστράτευση? Ένας καραγκιόζης με μαγική σφαίρα κι έναν γαλαζωπό δράκο πάνω από το κεφάλι μου είμαι κι εγώ. Γιαυτό θα το αφήσω για ένα τρίτο μέρος γιατί η επιστράτευση είναι ένας απλός μπαμπούλας χωρίς ιδιαίτερη ισχύ εμπρός στη τρομακτική μηχανή χαράς και δημιουργικότητας που θα στήσετε απέναντί της.

ΥΓ είπα δεν θα ξανασχοληθώ με τον σύριζας αλλά επειδή άκουσα ότι ένας καλός αριθμός τοπικών οργανώσεων τον παίζουν χοντρά εδώ και μήνες, κάνοντας ταχύρρυθμα στον παραγοντισμό της δαχτυλήθρας και μοιράζοντας αρμοδιότητες υποεπιτροπών χωρίς στόχο και αιτία, η ιδέα ενός wiki που θα φτιαχτεί μέσα σε 2-3 βδομάδες από τις πιο πετυχημένες τοπικές οργανώσεις δίνοντας ιδέες και διαδικασίες για το τι να κάνουν οι λιγότερες ευφάνταστες τοπικές, θα μπορούσε να τους λύσει πολλά προβλήματα. Ή τουλάχιστον να ξεσκεπάσει τις δικαιολογίες. Αλλά πιθανότατα η απόφαση να φτιαχτεί ένα wiki θα πρέπει να περιμένει γύρω στους 9 μήνες προκειμένου να περάσει από τη γραφειοκρατία του κόμματος όπου οι λαφαζανικοί θα είναι υπέρ ενός wiki εκπεφρασμένο σε δραχμές ενώ οι προεδρικοί θα ανακοινώνουν ένα wiki μεν αλλά για όταν ωριμάσουν οι συνθήκες και το κόμμα μετατραπεί από ένα κόμμα του 4% σε ένα κόμμα του 30%. Τέλος ο τσίπρας θα ανακοινώσει το μελλοντικό wiki στο συνέδριο ελπίζοντας πως τα μέλη του κόμματος ενωμένα θα το αγκαλιάσουν.

Πηγή: http://www.techiechan.com/ μέσω http://epam-patras.net