Υπουργική τοξικότητα

Του Κωστή Παπαϊωάννου

«Δηλώσεις Λοβέρδου»: μια απλή διαδικτυακή αναζήτηση με αυτές τις λέξεις-κλειδιά αποκαλύπτει θησαυρούς ξεχασμένους που μοιάζουν αρχικά ασύνδετοι. Αν έτσι δει ο ανυποψίαστος αναγνώστης τα πράγματα, θα αδικήσει τον κ. υπουργό, θα υποτιμήσει το νήμα που διατρέχει τις δημόσιες τοποθετήσεις του. «Είναι η ίδια κλωστή που έχει γύρω της περασμένα τα μαργαριτάρια μου», που θα έλεγε κι ο ίδιος σαν άλλος Χένρι Τζέιμς.

Αρκούν μερικά highlights για να φανεί το μοτίβο, η «εικόνα στο χαλί». Πιο πρόσφατα, είχαμε την αναγγελία της «εθελοντικής» εργασίας εκπαιδευτικών. Ζητά –και δυστυχώς στην παρούσα συγκυρία μάλλον θα βρει– ανέργους για να εργαστούν αμισθί με την υπόσχεση μορίων.

Για να είμαστε ειλικρινείς, τους προτείνει να αμειφθούν στη βασιλεία των ουρανών. Πόση απαξίωση για την εκπαιδευτική πράξη κρύβει αυτή η έμπνευση; Πόση περιφρόνηση για τους «χομπίστες» εκπαιδευτικούς και τους μαθητές τους; Πόση στρέβλωση του νου οδηγεί σε τέτοια στρέβλωση εννοιών; Ποιος κυνισμός βαφτίζει εθελοντισμό την απόγνωση; Η εθελοντική εργασία απελευθερώνει, λέει ο υπουργός. Δεν εκπλήσσει βέβαια η απροκάλυπτη ύβρις εναντίον όλης της εκπαιδευτικής κοινότητας. Ο ίδιος άνθρωπος μιλούσε για «το 1 εκατομμύριο δημοσίους υπαλλήλους που ταλαιπωρούν τα 10 εκατομμύρια πολιτών και που μας έφτασαν εδώ που μας έφτασαν». Σε μια φράση του χώρεσαν η υπεραπλούστευση, η καφενειακή ανάλυση και ο κοινωνικός αυτοματισμός.

Γνωστές εξάλλου οι επιδόσεις του υπουργού στον κοινωνικό στιγματισμό και τις ασκήσεις αυτοματισμού. Η υπόθεση των τοξικοεξαρτημένων οροθετικών γυναικών βοά και τον συνοδεύει. Ο λόγος περί «απειλής για την ελληνική οικογένεια» είχε δώσει από τότε το στίγμα του: οι οικογενειάρχες πελάτες του πεζοδρομίου είναι μέρος του απειλούμενου εθνικού κορμού (των ψηφοφόρων), οι οροθετικές (πόρνες) δεν είναι. Η διαπόμπευσή τους, παρά τη μετέπειτα αθώωση, ήταν το τίμημα, η ποινικοποίηση της ασθένειας και της απόλυτης εξαθλίωσης ήταν το μέσο. Στο ίδιο μήκος κύματος και η δήλωσή του για «δημιουργία ξεχωριστών χώρων νοσηλείας για μετανάστες που πάσχουν από μεταδοτικά νοσήματα», ωσάν τα μεταδοτικά νοσήματα να έχουν υπηκοότητα. Τι κι αν η δήλωση προκάλεσε την έντονη αντίδραση των νοσοκομειακών γιατρών; Στόχος ήταν και πάλι η πρόκληση ηθικού πανικού.

Παράλληλα, επιδιώκει τη διά του φόβου απόσπαση συναίνεσης. «Όποιος επιχειρήσει να πειράξει τον Γιώργο Παπανδρέου θα μετατρέψει τη χώρα σε μια χώρα στην οποία υπάρχει μακελειό», δήλωνε παλιότερα. Από τότε κύλησε πολύ νερό βέβαια, οι συμμαχίες άλλαξαν. Η αμετροέπεια μένει. Η ίδια αμετροέπεια που τον ωθεί να παίζει εν ου παικτοίς. Δεν έβρισκε κάποτε κανέναν λόγο να καταγγείλει τη Χρυσή Αυγή, αφού «κάνει ακτιβισμό η ελληνική χεζμπολάχ και παράγει εμπιστοσύνη και απολαμβάνει ποσοστά. Αυτό γιατί να το καταγγείλει κανείς; Πρόκειται για το πρώτο κίνημα που γεννιέται αυθεντικά μετά τη Μεταπολίτευση». Με το καλό και μάρτυρας υπεράσπισης στην επικείμενη δίκη.

Ο αν. Λοβέρδος αποτελεί εμβληματική περίπτωση απενοχοποίησης της ακροδεξιάς ατζέντας και υιοθέτησης του ακραίου νεοφιλελεύθερου προτάγματος. Μπορεί ως «κεντροαριστερός συνταγματολόγος» ανερυθρίαστα να μιλά για επαναφορά της θανατικής ποινής ή για δωρεάν εργασία. Μπορεί να επιδίδεται σε ασκήσεις βιοπολιτικής στο σώμα των πιο εξαθλιωμένων από τους εξαθλιωμένους. Μπορεί να βαφτίζει κίνημα ακτιβιστών τους μαχαιροβγάλτες και τα τάγματα εφόδου. Μπορεί να εγκαταλείπει πολιτικούς σχηματισμούς και να επιστρέφει τάχιστα, πάντα δικαιωμένος και δυνάμει υπουργός, ωσάν η Ιστορία να του χρωστά. Πιστεύει πως κείται υπεράνω κριτικής· ακλόνητα γαρ, χωρίς ημερομηνία λήξης, τα τεκμήρια δημοκρατικότητας: «Σε ό,τι με αφορά προσωπικά, μαθήματα δημοκρατίας δεν δέχομαι από κανέναν. Πέρασα τις εξετάσεις μου στην κατάληψη του Πολυτεχνείου στη Θεσσαλονίκη, στις 16-17 Νοεμβρίου του 1973».

Ίσως κάποιοι αναρωτηθούν: Γιατί ένα ολόκληρο άρθρο για τον κ. Λοβέρδο; Ίσως σκεφτούν: Οι δημόσιες τοποθετήσεις του είναι τόσο γκροτέσκες που η απλή παράθεσή τους μοιάζει σαν να κλέβεις εκκλησία. Μα, απλούστατα, το γκροτέσκο στην πολιτική, αυτό που κάνει ΕΔΕ κατά του εαυτού του, διαμορφώνει ήθος, ύφος και δημόσια ατζέντα. Ως τέτοιο είναι τοξικό.

Ο Κωστής Παπαϊωάννου είναι εκπαιδευτικός από την «Εφημερίδα των Συντακτών»