Η «μπαμπούσκα» των Μνημονίων

Του Μενέλαου Γκίβαλου

Τα Μνημόνια και τα δομικού χαρακτήρα «συνεπακόλουθά» τους (δανειακές συμβάσεις, «μεταρρυθμίσεις», νέα μέτρα) μοιάζουν με την περίφημη ρωσική κούκλα, την «μπάμπουσκα» (ορθότερον, «ματριόσκα»).

Όλες οι μνημονιακές κυβερνήσεις υποσχέθηκαν την «εντός ολίγου» έξοδο στις αγορές (από το αλήστου μνήμης «δίδυμο» Γ. Παπανδρέου - Γ. Παπακωνσταντίνου μέχρι τους σημερινούς καταρρέοντες Α. Σαμαρά και Ευ. Βενιζέλο) και την «αμέσως προσεχή» έξοδο από τα Μνημόνια. Όταν όμως επιχειρούν, έστω και προσχηματικά, έστω και με τους συνήθεις επικοινωνιακούς - προπαγανδιστικούς λόγους, να αφαιρέσουν το μνημονιακό «καπάκι», τότε εμφανίζεται -και επιβάλλεται- ένα νέο Μνημόνιο, που συνοδεύεται από νέα μέτρα, νέες «μεταρρυθμίσεις», ενώ χρόνο με τον χρόνο το καταστροφικό δίπολο «λιτότητα - χρέος» τείνει να αποκτήσει μόνιμα -ιστορικού χαρακτήρα- εθνικά χαρακτηριστικά.

Η πολιτική, οικονομική και ιδεολογική υποταγή της χώρας και της ελληνικής κοινωνίας στηρίχθηκε σε δύο βάσεις. Στην «υλική» της βάση η νεοφιλελεύθερη στρατηγική επεδίωξε και επιδιώκει να «αναμορφώσει» συνολικά την ελληνική κοινωνία και την παραγωγική - οικονομική της βάση, αναγορεύοντας ως κυρίαρχη πολιτικο-οικονομική εξουσία την απόλυτη κυριαρχία των μηχανισμών της αγοράς, με ηγεμονική δομή τους φορείς της διαπλοκής και των συστημικών συμφερόντων.

Όμως αυτή η βάση δεν αρκεί. Πρέπει να «μετασχηματισθεί» ο τρόπος σκέψης των κοινωνικών ομάδων και των πολιτών. Η αυτοενοχοποίηση, ο άλογος φόβος, η ανασφάλεια, η καταστροφή του μέλλοντος, η υποδούλωση σε κάθε μορφής εξουσία αποτελούν θεμελιώδεις όρους για να διαμορφωθεί ένας νέος τύπος ιδιώτη, ο μνημονιακός - ανθρωπολογικός ιδεότυπος.

Η εθνική κυριαρχία κι η εθνική και δημόσια περιουσία δεν έχουν παρά ανταλλακτική αξία και εντάσσονται ως επιμέρους άρθρα στους οικονομικούς όρους των δανειακών συμβάσεων. Τα πολιτικά, κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα συνιστούν «παρωχημένες αντιλήψεις» που σαρώνονται μπροστά στην κυριαρχία των μηχανισμών της αγοράς, οι οποίοι, άλλωστε, παράγουν και επιβάλλουν τις δικές τους αξίες (ανταγωνισμός, παραγωγικότητα, κέρδος) - αξίες που συγκροτούν το πλαίσιο της σύγχρονης ιστορικής κουλτούρας.

Ο νεοφιλελεύθερος ραγιάς

Ο ευτελισμός των δημοκρατικών - κοινοβουλευτικών θεσμών, η ακροδεξιά ιδεολογικο-πολιτική στρατηγική των μνημονιακών κυβερνήσεων, η προπαγανδιστική -σε καθημερινή βάση- καταιγίδα των μνημονιακών ΜΜΕ, ο «κοινωνικός εμφύλιος» που προωθήθηκε συστηματικά, η αναγόρευση των μηχανισμών καταστολής σε νόμιμη πολιτική έκφραση και σε φορέα επιβολής των μνημονιακών επιλογών και συνολικά το κλίμα κινδυνολογίας και τρομοκράτησης των πολιτών αποτέλεσαν από το 2010 μέχρι και σήμερα το καθημερινό πολιτικο-ιδεολογικό οπλοστάσιο, με στόχο να κατασκευασθεί ο νέος τύπος του μνημονιακού ιδιώτη.

Όμως όλες αυτές οι προσπάθειες είχαν οριακά αποτελέσματα. Και ως κύριο «προϊόν» τους είχαν τη δημιουργία του ναζιστικού μορφώματος, το οποίο ακόμα και σήμερα τα συστημικά συμφέροντα αντιμετωπίζουν ως συμπληρωματική - εφεδρική δεξαμενή ψήφων προκειμένου να διασωθεί η ακροδεξιά ΝΔ του Α. Σαμαρά.

Ο «μαύρος» Δεκέμβρης

Όμως, παρά τη συστηματική εξαθλίωση, παρά τον απηνή διωγμό που δέχθηκαν η ελληνική κοινωνία και οι πολίτες, οι μνημονιακές εξουσίες δεν πέτυχαν να διαμορφώσουν τον τύπο του «νεοφιλελεύθερου ραγιά», του τρομοκρατημένου ιδιώτη που υποτάσσεται, έχοντας απωλέσει την αξιοπρέπειά του και την πίστη στις δυνάμεις του. Η κοινωνία, οι πολίτες δεν υπέκυψαν. Αντίθετα, αντιδρούν, συσπειρώνονται και επιχειρούν να συγκροτήσουν ένα ευρύ αντιμνημονιακό μέτωπο, να διαμορφώσουν τους όρους ώστε, μέσα από ένα καταρρέον πολιτικό σύστημα, να εκπροσωπηθούν πολιτικά και ιδεολογικά.

Η συγκυβέρνηση εδώ και καιρό -από την ήττα της στις ευρωεκλογές- βρίσκεται σε απόλυτο πολιτικό κενό. Σε επικοινωνιακό επίπεδο «παράγει» υποσχέσεις, «καταργεί» τα Μνημόνια, «βγαίνει» στις αγορές και κάθε φορά μετά από λίγα εικοσιτετράωρα διαψεύδεται και ευτελίζεται από τους δανειστές και τη γερμανική ελίτ, όπου έχει πλήρως παραδοθεί.

Τον Δεκέμβριο συσσωρεύονται όλες οι αντιφάσεις και τα αδιέξοδα που εδώ και μήνες δεν μπορεί να αντιμετωπίσει η συγκυβέρνηση. Το νέο Μνημόνιο, τα νέα μέτρα, οι απολύσεις, οι μειώσεις μισθών και συντάξεων. Και πάνω απ' όλα ο πολιτικός εφιάλτης των «180»...

Η συγκυβέρνηση νόμισε ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει ως πολιτικό όπλο την αρχή της αυτοεκπληρούμενης προφητείας: να ορίσει μια (φανταστική) κατάσταση ως πραγματική και με τις συνέπειες της προπαγάνδας της να την καταστήσει πραγματική. Εμείς δεν χρειαζόμαστε προφήτες και προφητείες. Μπορούμε να εκτιμήσουμε απλώς ότι ο «αργός θάνατος» που την αναμένει σίγουρα μέχρι τον Μάρτιο μπορεί να μετατραπεί σε «ξαφνικό θάνατο» αρκετά συντομότερα...

Πηγή: «Επίκαιρα»