Ελληνοτουρκικό τανγκό με αμερικανό μαέστρο

Της Κύρας Αδάμ

Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις αλλά και το κυπριακό κινούνται πλέον στον «αστερισμό της ΑΟΖ», που επικαλύπτει κάθε άλλη προηγούμενη διαφορά και πρόβλημα μεταξύ των μερών. Υπό την πλήρη «καθοδήγηση» των ΗΠΑ και των συμφερόντων τους στην περιοχή, κατά τρόπο που σχεδόν να αποκλείουν την καθοριστική παρέμβαση και ανάμειξη κάθε άλλης ενδιαφερόμενης χώρας ή συμφερόντων τα οποία δεν είναι αμερικανικά.
Η πρόσφατη συνάντηση κορυφής των πρωθυπουργών Ελλάδος και Τουρκίας στην Κωνσταντινούπολη και η «συμπεριφορά» τους απέναντι στο θέμα της ΑΟΖ φέρει βαριά τη σφραγίδα της αμερικανικής «καθοδήγησης»...

Λίγες εβδομάδες πριν από τη συνάντηση της Κωνσταντινούπολης, το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, με μια από τις τελευταίες κινήσεις της υπουργού Χίλαρι Κλίντον προτού ολοκληρώσει τη θητεία της, έστειλε πανομοιότυπα σχεδόν τηλεγραφήματα - οδηγίες σε Αθήνα και Άγκυρα, να συμπεριφερθούν ευπρεπώς κατά τη συνάντησή τους στο μείζον θέμα της ΑΟΖ, το οποίο κατά την αμερικανική άποψη δεν έχει άλλη λύση, παρά μόνον αυτή της πολιτικής και οικονομικής συνεκμετάλλευσης του υποθαλάσσιου πλούτου, με προσυμφωνημένα ποσοστά κέρδους, από κοινού βεβαίως με εταιρείες αμερικανικών συμφερόντων.

Στο ενδιάμεσο, μέχρι τη συνάντηση της Κωνσταντινούπολης, η Αθήνα αποφάσισε να προχωρήσει σε μια «αμυντική κίνηση», ενημερώνοντας διαμαρτυρόμενη τον ΟΗΕ για τις αποφάσεις της Τουρκίας να προχωρήσει σε έρευνες νότια του Καστελόριζου και μέσα στα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Η Τουρκία «περιέργως» δεν σήκωσε το γάντι δημοσίως, αλλά περίμενε τη συνάντηση της Κωνσταντινούπολης. Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών Σαμαρά - Ερντογάν, η ελληνική πλευρά, σύμφωνα με όλες τις συγκλίνουσες πληροφορίες, ζήτησε από την Άγκυρα να συμφωνήσει σε ένα μορατόριουμ δηλώσεων και κινήσεων για το θέμα της ΑΟΖ μέχρι τον Σεπτέμβριο, όταν κατά τις κυβερνητικές εκτιμήσεις η εσωτερική κατάσταση στην Ελλάδα θα είναι καλύτερη και θα υπάρχει χρόνος ενασχόλησης με το θέμα.

Οι ίδιες πληροφορίες ανα φέρουν ότι ο Τούρκος πρωθυπουργός δεν έδωσε αμέσως τη συγκατάθεση του σε αυτήν την ελληνική πρόταση. Έκλεψε όμως την παράσταση στη συνέντευξη τύπου, αναφερόμενος σε σχέδια αμοιβαίου κέρδους των δύο πλευρών (win-win situation) στην υπόθεση της ΑΟΖ, δηλαδή συνεκμετάλλευσης, με τον κ. Σαμαρά να αναδιπλώνεται στο «οχυρό» των αέναων διερευνητικών επαφών Ελλάδας - Τουρκίας. Η επαμφοτερίζουσα στάση του κ. Ερντογάν στο θέμα των κινήσεων της Άγκυρας στις έρευνές της στη μη οροθετημένη υφαλοκρηπίδα της ανατ. Μεσογείου, προφανώς δεν ικανοποίησε την Ουάσινγκτον.

Έτσι, η Άγκυρα προχώρησε σε τροποποίηση της θέσης της και αυτό φάνηκε καθαρά στην «απρόσμενη» συνέντευξη του Τούρκου υπουργού Ενέργειας κ. Γιλντίζ σε μία και μόνο τουρκική εφημερίδα, δύο ημέρες μετά τη συνάντηση Σαμαρά - Ερντογάν. Με τη συνέντευξη αυτή, η τουρκική κυβέρνηση, σε χαμηλό επίπεδο (ώστε να υπάρξει περιθώριο τροποποιήσεων αν χρειαστεί), «ξεδιπλώνει» όλη την πολιτική της στο θέμα της ΑΟΖ στην αν. Μεσόγειο προς όλους τους «ενδιαφερόμενους», Αθήνα και Λευκωσία, αλλά και όλες τις άλλες ενδιαφερόμενες χώρες και πλευρές, για παράδειγμα, ευρωπαϊκές χώρες, Ρωσία κ.λπ.

• Η Τουρκία «αποδέχεται» ένα μορατόριουμ με την Αθήνα, μέχρι τον Σεπτέμβριο στο Αιγαίο, για έρευνες στην ΑΟΖ. Τούτο σημαίνει ότι ούτε η Αθήνα ούτε η Άγκυρα θα προχωρήσουν σε κινήσεις ερευνών επί της ΑΟΖ στο Αιγαίο (γιατί, ως γνωστόν, το μορατόριουμ, όπως και το tango χρειάζονται δύο για να το χορέψουν). Έτσι η Άγκυρα διατηρεί το πλεονέκτημα να έχει στα χέρια της ήδη τα αποτελέσματα 50 και πλέον συνολικώς ερευνών στο Αιγαίο τις προηγούμενες δεκαετίες, έναντι μηδενικών της Αθήνας, και, μάλιστα, μέσα στην ελληνική ΑΟΖ.

• Η Τουρκία «προειδοποιεί» όλες «τις ενδιαφερόμενες πλευρές» ότι στην αν. Μεσόγειο καμία κίνηση και κανένα σχέδιο δεν θα είναι «πολιτικώς εφικτά χωρίς τη συμμετοχή της Τουρκίας». Η τουρκική κυβέρνηση, με τη συνέντευξη Γιλντίζ, παίζει πολύ καλά «το χαρτί» των αμερικανικών οδηγιών, προβάλλοντας με την «ανατολίτικη γλυκύτητα» όλα τα «αμοιβαία οφέλη» από μια πολιτική και οικονομική συνεκμετάλλευση ολόκληρης της ΑΟΖ της αν. Μεσογείου, για την Ελλάδα, την Τουρκία, αλλά και τα δύο «κράτη» στην Κύπρο. Με μία, όμως, απαρέγκλιτη προ ϋπόθεση: Τίποτα δεν θα γίνει χωρίς τη συμμετοχή, συγκατάθεση και συμφωνία της Τουρκίας.

«Μπορούμε να έχουμε απο τελέσματα ΜΟΝΟΝ αν αποφασίσουμε από κοινού σε αυτές τις ΚΟΙΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ. Οι χώρες πρέπει να έρθουν σε συμφωνία σε αυτό το πολιτικώς εφικτό σημείο», είπε ο κ. Γιλντίζ, ο οποίος όπως και ο Έλληνας ομόλογος του δεν πήραν μέρος στην πρόσφατη ελληνοτουρκική συνάντηση κορυφής. Η κυβέρνηση Ερντογάν, διά του υπουργού Ενέργειας της Τουρκίας, προειδοποιεί - προκαλεί χώρες και εταιρείες οι οποίες έχουν εμπλακεί στις έρευνες και εξορύξεις υδρογονανθράκων στην κυπριακή ΑΟΖ (οι εταιρείες εξακολουθούν τις εργασίες τους). «Υπάρχουν εταιρείες που έλαβαν σοβαρά υπόψη τους τις προειδοποιήσεις, μα και ένας μικρός αριθμός εταιρειών δεν τις έλαβαν υπόψη τους. Θα κάνουν τις επιλογές τους και εμείς τις δικές μας. Πιστεύω, όμως, ότι θα ήταν προς το συμφέρον όλων οι εργασίες να προχωρήσουν μόνον μέσω συμβιβασμού...»

Πηγή: "Ελλάδα αύριο" "Ας μιλήσουμε επιτέλους"